Hồi còn bé, một hôm Gioan Bosco và anh là Giuse đứng ngắm cảnh hoàng hôn; mặt trời rực rỡ giữa nhiều áng mây đỏ chói.
Cả hai cùng reo lên:
– Mẹ ơi, trời đẹp quá!
Mẹ Margherita khẽ bảo:
– Chính Chúa đã làm nên đấy các con ạ! Chúa thật là cao cả!
Rồi đêm xuống. Chúng ngước mắt nhìn sao lấp lánh:
– Mẹ ơi, đẹp quá!
– Chúa đã dựng nên thì hẳn là phải đẹp rồi! Các con coi, trời của chúng ta đẹp như thế, thì Thiên đàng còn đẹp hơn biết chừng nào!
Nhờ được dạy cho biết thán phục Thiên Chúa trong thiên nhiên, cậu bé Gioan Bosco đã sống những năm thật an bình và vui tươi.
Khi còn là một thiếu niên ở Chieri, Gioan Bosco đã lập một “Hội Vui” rất độc đáo: một nhóm bạn hữu có bổn phận sống vui tươi. Hội có một nội qui gồm hai điều rất rõ:
– Thứ nhất: hội viên phải tránh những câu chuyện và hành động không phù hợp với một người Kitô hữu tốt.
– Thứ hai: chu toàn thật chính xác các bổn phận nhà trường và tôn giáo.
Sau này, khi là linh mục, Ngài thường hỏi từng trẻ em:
– Con có muốn là bạn của Don Bosco không?
– Thưa cha, có.
– Thế thì con phải là v + t – x. Con có hiểu v + t – x là gì không?
– Thưa cha, không.
– Vậy, để cha cắt nghĩa cho. Con phải là v, nghĩ là vui tươi; cộng t, nghĩa là cộng tốt; trừ x, nghĩa là trừ xấu.
Don Bosco muốn trẻ em luôn sống trong niềm vui. Niềm vui là bầu khí rất thuận lợi cho tâm hồn trẻ em được phát triển.
* Phải tập cho trẻ em quen ham thích và thán phục thiên nhiên. Ví dụ, dạy chúng chú ý tới ánh sáng và vị trí của các vì sao. Niềm vui là “sự hân hoan, sung sướng, nó mãnh liệt hơn sự cười giỡn”. Niềm vui Kitô hữu vừa sinh động vừa huyền nhiệm sâu xa trong tinh thần tín thác và biết ơn. Nếu ta biết hướng dẫn, rất nhiều điều có thể tạo nên một niềm vui lớn cho các em: một chiếc lá, một bông hoa, một áng mây, một con ruồi bay vi vo trên mặt ao, một con én kêu liên tục.
* Phải tập cho trẻ em biết vui hưởng đời sống gia đình. Khi thấy được người thân yêu mến, trẻ em sẽ cảm nhận được niềm vui nơi cõi lòng chúng; trong một vài dịp, như lễ Giáng sinh hay Phục sinh, hoặc trong vài trường hợp, niềm vui sẽ mãnh liệt hơn bình thường. Tiểu thuyết gia Stevenson đã viết: “Thiếu niềm vui là thiếu tất cả”. Niềm vui có thể được ví như chiếc cày lật đất trong cánh đồng hoang sơ.
* Để trẻ em hưởng được niềm vui, hãy dạy chúng luôn giữ tâm hồn trong ơn sủng. Don Bosco muốn chúng “cộng tốt và trừ xấu”. Chỉ có như thế chúng mới giữ được sự tươi mát cho cuộc sống. Sự hiện diện của Chúa trong linh hồn sẽ mở rộng cõi lòng chúng để đón nhận niềm vui, ngay cả khi gặp một vài đau khổ. Nhà thiên nhiên học người Anh Jefferies, nghèo và bị tê liệt, nhưng rất giàu về Thiên Chúa. Ngồi trên xe lăn mà ông vẫn reo lên: “Mỗi cây cỏ đều là của riêng tôi, như thể chính tôi đã trồng; tất cả mọi cây cỏ đều thuộc về tôi và tôi yêu mến chúng. Mỗi con chim bay trên trời là của riêng tôi; có gì đẹp hơn đường bay của nó trên bầu trời xanh? Ôi những ngày hạnh phúc, thật hạnh phúc!”
* Hãy dạy cho trẻ em biết dễ dàng liên kết với nhau để có được niềm vui của tình yêu thương nhau, niềm vui của “các thánh cùng thông công”, nghĩa là niềm vui vì được là anh em trong Chúa. Chúa Thánh Thần thiết lập giữa tất cả chúng ta một sự hiệp thông và một sự liên đới. Cần phải dạy cho trẻ em biết rằng nếu liên kết với nhau thì mỗi em sẽ có giá trị hơn khi đứng riêng lẻ. Trẻ em cần phải hòa hợp với chúng bạn để thực sự là mình; cần phải sống trong đức ái huynh đệ để thực sự là con cái Thiên Chúa. Không có người kitô hữu cho riêng mình. Men đích thực của niềm vui là tình yêu huynh đệ, là muốn điều tốt cho nhau.
Don Bosco nói nhỏ và tai của mỗi em: “Con phải là v + y – x. Con có hiểu điều đó có nghĩa là gì không? Đó là vui tươi, cộng tốt, trừ xấu”.
Tác giả: Lm. Carlô Ambrôgiô SDB
Người dịch: Lm. GB. Nguyễn Văn Thêm, SDB