Thuật ngữ “ly hôn xanh” được dùng để chỉ những trường hợp ly hôn trong 5 năm đầu chung sống. Nhưng chưa cần tới 5 năm, rất nhiều cặp vợ chồng đã vội vã ly hôn.
* * *
Thư Chung Hội đồng Giám Mục Việt Nam 2017, số 4 nói về: Các linh mục và các cộng đoàn giáo xứ đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành đời sống hôn nhân và gia đình.
Khởi đầu năm mục vụ 2018 “đồng hành với các gia đình trẻ”, chúng tôi họp hội đồng giáo xứ cùng nhau trao đổi mục vụ. Các ban điều hành giáo họ cho biết tình trạng các đôi vợ chồng trẻ có vấn đề, những vụ chia tay, ly hôn, li dị ngày một gia tăng trong xứ đạo. Thăm viếng động viên giúp đỡ các gia đình này là đồng hành mục vụ của cả giáo xứ suốt năm nay.
Nguyên nhân nào khiến ngày nay nhiều cặp vợ chồng ly hôn?
Trước tòa án dân sự, các cặp ly hôn thường chỉ trình bày lý do là không hợp nhau. Nhưng đó chỉ là cách nói chung chung, bao gồm nhiều lý do khác. Theo một nghiên cứu mới đây của UBMVGĐ, thì hiện nay có 4 nguyên nhân đang tạo nên “tâm bão ly hôn”. Đó là: mâu thuẫn về lối sống: 27,7%; ngoại tình: 25,9%; kinh tế: 13%; bạo lực gia đình: 6,7% (x.ubmvgiadinh.org).
Theo tác giả An Hoa: “Yêu nhanh, cưới vội, sớm ra tòa” là thực trạng đáng buồn của nhiều cặp vợ chồng trẻ hiện nay, mà nguyên nhân chủ yếu là do còn thiếu kỹ năng sống trước khi bước vào tuổi kết hôn.
Con số báo động theo số liệu gần đây của Viện Nghiên cứu gia đình và giới, cả nước trung bình có trên 60.000 vụ ly hôn/năm, tỉ lệ 30%, tức là cứ 10 cặp vợ chồng kết hôn thì có 3 cặp ly hôn, xu hướng này tiếp tục tăng ở cả thành phố và nông thôn.
Đáng lưu ý là 70% số vụ ly hôn thuộc về các gia đình trẻ mà vợ/chồng trong độ tuổi từ 18 – 30; trong đó 60% ly hôn sau khi kết hôn từ 1 – 5 năm, nhiều trường hợp mới cưới nhau được vài tháng.
1. Nguyên nhân cơ bản
- Chuyện ngoại tình quá dễ
Theo chuyên gia tâm lý Trịnh Hòa Bình, nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ly hôn xanh là cặp bồ, ngoại tình. Khi bắt đầu cuộc sống chung, hai người thường thề nguyền là sẽ mãi yêu nhau, nhưng khi “một nửa” không thể thực hiện điều đó, làm sao bạn có thể tin vào họ nữa? Mặt khác, ngoại tình thường xảy ra khi mối quan hệ của hai người đã có sẵn khúc mắc nào đó, vì vậy, khi một người tìm cách để lên giường cùng người khác, ngoài vợ hay chồng mình, thì tổ ấm của họ đã xuống dốc không phanh.
- Cãi nhau quá nhiều
Đây là nguyên nhân lớn thứ hai dẫn đến tình trạng ly hôn. Có đến 56% số người được hỏi nói rằng tranh cãi quá nhiều là lý do dẫn đến sự tan vỡ của họ. Việc không ngừng tranh cãi dẫn đến không có biện pháp giải quyết có thể gây nguy hiểm lớn cho bất kỳ mối quan hệ nào.
Các chuyên gia về vấn đề gia đình Clinton Power cho rằng: Một trong những lý do chính khiến tranh cãi kéo dài là do bạn không hiểu, không đánh giá đúng mức hoặc không thừa nhận quan điểm của người bạn đời của mình. Một khi bạn có thể tự mình đánh giá cao những điểm khác biệt của người bạn đời thì khi đó bạn đã xuống thang khi tranh luận và đang tìm kiếm giải pháp để hòa giải.
- Bạo lực gia đình
29% người được phỏng vấn nói ly hôn là do bạo lực gia đình. Với những nạn nhân của bạo lực gia đình, ly hôn là một quá trình rất phức tạp. Điều quan trọng nhất là họ phải đảm bảo được an toàn tính mạng trước khi ly hôn hoặc ly thân. Đồng thời họ nên thông báo cho người thân và bạn bè biết trước để hiểu và chuẩn bị việc ly hôn xảy ra có thể sẽ mang lại nguy hiểm cho họ để mọi người có thể giúp đỡ khi cần.
- Kết hôn quá sớm
Tuổi tác cũng là nguyên nhân lớn dẫn tới sứt mẻ trong hôn nhân. Những số liệu điều tra cho thấy, gần một nửa các cặp đôi kết hôn từ quá sớm dễ bị sứt mẻ tình cảm sau 15 năm kết hôn. Còn những cặp đôi kết hôn ở độ tuổi 25 thì tỉ lệ ấy giảm tới 35%. Nguyên nhân có thể là do sự bồng bột tuổi trẻ đã che mất những khiếm khuyết của nhau. Khi chung sống và trưởng thành, họ dần phát hiện ra những khiếm khuyết ấy và cảm thấy không thể dung hòa được nữa.
- Vấn đề tài chính
Tài chính đóng vai trò quan trọng với hầu hết các cuộc hôn nhân. Sẽ khôn ngoan hơn nếu trước khi kết hôn các bạn có một thỏa thuận, rằng sẽ không bao giờ để tiền bạc ảnh hưởng đến tình cảm hai người. Sẽ có những lúc khó khăn, sóng gió, nhưng đừng cãi nhau vì tiền, hãy tự nhủ với lòng: rắc rối nào rồi cũng có cách giải quyết.
Cuối cùng, hôn nhân không phải trò chơi của con trẻ, để mọi người sẵn sàng cưới rồi vội vã chia tay. Khi quyết định tiến tới hôn nhân cần tìm hiểu kỹ, các bạn trẻ suy nghĩ về một gia đình thật sự chứ không nên mơ mộng rằng cuộc sống hôn nhân toàn màu hồng để rồi nhanh chóng hụt hẫng, vỡ mộng. (x.motthegioi.vn).
2. Những khó khăn giai đoạn đầu hôn nhân
Khó khăn chính của các đôi bạn trẻ sau thành hôn là từ ngày chung sống, họ có cơ hội biết rõ mặt thật của nhau, sự thật trái ngược với những gì họ tưởng trước đây. Vì trong giai đoạn chinh phục, các chàng trai và các cô gái thường hay che giấu những tính xấu, cố gắng đóng kịch để lấy điểm với người yêu. Họ cố nói lời êm ái thay cho tật cáu gắt nóng nảy, ra vẻ quảng đại rộng rãi thay cho thói tính toán chi li, sẵn sàng nhường nhịn và sống trật tự thay cho tính cố chấp và bừa bộn. Ngỡ ngàng hơn, khi biết mình bị lừa về gia cảnh và tình trạng tài chính.
Khó khăn thứ hai không kém phần nan giải là làm thế nào để có thể hòa hợp những thói quen, sở thích riêng, từ sinh hoạt hàng ngày đến nhu cầu ăn uống và giải trí. Nhất là khi đôi bạn có những khác biệt lớn khi chênh lệch nhiều về tuổi tác, khác biệt địa phương vùng miền bắc-trung-nam, khác biệt về trình độ học vấn và giáo dục gia đình.
Đặc biệt đối với người vợ hoặc chồng phải đi làm dâu hoặc ở rể, phải thay đổi môi trường sống. Nhiều bạn trẻ xưa nay vốn sống tùy thuộc vào cha mẹ, giờ đây phải đối diện với rất nhiều vấn đề mới phải làm quen và trách nhiệm. (x.Thư tháng giêng; daminhvn.net).
Tâm sinh lý người nam và người nữ đều khác nhau. Khác nhau không là để đối nghịch nhau, mà là để bù đắp cho nhau, để hoàn thiện lẫn nhau. Phụ nữ dịu hiền, yêu thương, nhịn nhục, nhẹ nhàng, e ấp, bẽn lẽn,… là để khuyến khích, vỗ về, an ủi, giải hòa,… Phụ nữ có sức chịu đựng dẻo dai khi gặp trắc trở, có trực giác khi nguy hiểm, chân thật khi thất bại, khéo xoay xở lúc khó khăn. Người ta thường nói:“Phía sau sự thành công của người chồng luôn có bóng dáng của người vợ”. Trái lại, đàn ông khỏe mạnh về thể lý, sâu sắc trong ý nghĩ, thẳng thắn, thực tế và sáng tạo. Đàn ông có khả năng bảo vệ, chống mũi chịu sáo, khuyên giải, cương nghị, tự tin, tự biết mình, nhưng cũng dễ tự ái. Đàn ông cần người biết đánh giá cao khả năng của họ, và biết lắng nghe họ. Dung hòa những khác biệt làm nên sự phong phú của đời sống hôn nhân. Hòa hợp để nên một trong đời sống gia đình.
3. Tình yêu xóa bỏ những khoảng cách
Đồng hành với các gia đình trẻ, hãy giúp cho họ hiểu rằng : Hôn nhân là một hành trình dài, trong đó mỗi người phải gạt đi những ảo tưởng để đón nhận bạn đời của mình như họ là, cùng nhau nên hoàn thiện hơn mỗi ngày.
Gạt đi những ảo tưởng cũng là chấp nhận sự tương đối nơi người bạn đời. Không có ai, kể cả bản thân chúng ta, hoàn hảo về mọi mặt.
Cần phải đặt nền chính xác cho tình yêu. Vì mỗi loại tình yêu cần có thứ chất nuôi khác nhau. Tình yêu đặt nền trên tiền bạc, sắc đẹp hay cảm xúc, sẽ phải nuôi dưỡng bằng tiền bạc, sắc đẹp và cảm xúc… Sẽ rất là nguy hiểm, vì những thứ đó không bao giờ có thể thỏa mãn được.
Tình yêu chân chính đặt nền trên sự cảm thông và tôn trọng. Tình yêu thu hẹp và xóa bỏ những khoảng cách, giúp ta đón nhận thực tế về người mình yêu, gồm cả điều tốt lẫn những thiếu sót; để học biết đối thoại và lắng nghe, để hòa hợp các sở thích, thay cái tôi ích kỷ bằng đôi ta tuy hai mà một.(x.Thư tháng giêng; daminhvn.net).
Tình yêu chân thật được Hội Đồng Giám Mục Việt Nam liệt kê với 12 danh xưng trong Tâm Thư ngày 20.11.2016 gửi các gia đình Công giáo. Trong thông điệp “Niềm Vui Tình Yêu”, Đức Thánh Cha Phanxicô đã dành phần lớn chương bốn để giới thiệu tình yêu đích thực trong hôn nhân, dựa vào Bài ca đức ái trong chương 13 thư thứ nhất thánh Phaolô gửi tín hữu Corintô. Theo tâm thư, gia đình là nơi để mỗi thành viên cảm nghiệm, học tập và vun đắp tình yêu chân thật.
Thư Mục vụ năm 2018 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam hướng về các đôi bạn trẻ. Từ linh mục tu sĩ đến hội đồng mục vụ muốn được đồng hành với các gia đình trẻ để chia sẻ những vui mừng và hy vọng, những ưu tư và thao thức, những khó khăn và thử thách mà các đôi bạn trẻ gặp phải trong đời sống hôn nhân gia đình. Giữa biết bao lo toan, vật chất lẫn tinh thần, giữa biết bao cam go và cám dỗ trong một xã hội thích hưởng thụ và quan niệm lệch lạc về hôn nhân gia đình như bạo hành, phá thai, thái độ lãnh đạm dửng dưng đối với hôn nhân kitô giáo, kết hợp đồng tính, ly dị và lựa chọn giới tính, các đôi bạn trẻ vẫn được mời gọi thắp sáng gia đình các bạn bằng chứng tá sống động đầy niềm vui tình yêu của cuộc sống lứa đôi.
Tương lai nhân loại sẽ đến qua gia đình (ĐSGĐ số 86). Mọi người hữu trách và có thiện chí đều phải quan tâm đến việc bảo vệ và thăng tiến các giá trị đời sống gia đình. Dẫu cho có những bóng tối và khó khăn che lấp phần nào sự cao đẹp của những giá trị hôn nhân và gia đình, nhưng các Kitô hữu vẫn luôn được mời gọi vững tin vào quyền năng của Thiên Chúa để trở thành sứ giả loan báo Tin Mừng về gia đình cho thế giới hôm nay.
Các gia đình trẻ hãy nhìn lên Thánh Gia Thất như mẫu gương của mọi gia đình Kitô hữu. Thánh Gia Thất đã sống khiêm tốn, khó nghèo, đã từng chịu thử thách, từng bị bắt bớ, từng tha hương, nhưng các Ngài đã vượt qua nhờ lòng tín thác vào Thiên Chúa. Các Ngài vẫn luôn bảo trợ và giúp đỡ các gia đình. Hãy năng cầu nguyện cùng các Ngài.
Khởi đầu một ngày sống mới, vợ chồng hãy cùng nhau dâng lời kinh hạt, tham dự thánh lễ, Thiên Chúa sẽ chúc lành và đồng hành với các bạn trên mọi nẻo đường và trong mọi công việc. Trước khi làm gì hoặc ra khỏi nhà, các bạn hãy làm Dấu Thánh Giá và cầu xin Chúa chúc bình an: “Cúi xin Chúa sáng soi cho chúng con biết việc phải làm…”. Sống đức tin, sống bí tích trong niềm vui tình yêu. Vợ chồng sống tốt lành như thế, gia đình sẽ không có ghen ghét, không ngoại tình, không lạnh nhạt, không hờ hững…mọi thành viên sẽ luôn biết yêu thương tôn trọng nhau, quan tâm hy sinh cho nhau, cùng nhau nên thánh trong đời sống thường ngày.
Lm. Giuse Nguyễn Hữu An