“Hãy để trẻ nhỏ đến với Thầy, đừng ngăn cấm chúng, vì Nước Trời là của những ai giống như chúng.” (Mt 19,14). Chúa Giêsu muốn nói với các môn đệ rằng: trẻ nhỏ là những em có tâm hồn đầy tốt lành và thánh thiện, hãy bắt chước chúng để có được phần thưởng Nước Trời. Với Don Bosco, ngài cũng có thể nói: hãy để thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi đến với tôi, để tôi dẫn chúng đến với Thiên Chúa, vì Nước Trời dành cho các em. Don Bosco đã chọn thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi để phục vụ, và ngài đã dành cả cuộc đời cho công việc này, một công việc được Thiên Chúa quan phòng và dưới sự dẫn dắt của Mẹ Maria.
Tại sao Don Bosco lại đặc biệt chọn thanh thiếu niên nghèo và bị bỏ rơi? Tại sao ngài không chọn những thành phần khác để phục vụ?
Như chúng ta biết, thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi thường là thành phần bị người ta khinh chê, được xem như là những quân chuyên gây rối cho người khác, chúng là những đứa trẻ bị loại trừ, phương pháp tốt nhất mà người ta có thể dành cho chúng đó là tống chúng vào những trại giam để chúng chết dần chết mòn không chỉ về mặt thể xác và cả tinh thần, điều mà người ta thường gọi với các tù nhân: bị thể chế hóa, điều đó đã xảy ra trong thời của Don Bosco và nó còn kéo dài cho đến ngày nay. Don Bosco hiểu thấu được nỗi đau khổ mà các thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi phải chịu. Ngài biết rằng điều mà các thanh thiếu niên cần là một bàn tay nhân ái chăm sóc các em, dạy dỗ các em, giữ các em tránh xa sự xấu và đưa các em sống nhân đức.
Trong nhật ký của Don Bosco, ngài đã bật mí tại sao ngài chọn thanh thiếu niên nghèo và bị bỏ rơi để phục vụ, ngài viết: “Khi cha quyết định hiến mình cho loại mục vụ này, ý định của cha là hiến dâng toàn bộ sức lực của cha vì vinh danh cao cả của Thiên Chúa và phần rỗi các linh hồn. Cha ước nguyện làm việc để làm cho các thanh thiếu niên trở thành những công dân tốt lành ngay trên trần thế, để một ngày kia chúng xứng đáng trở thành công dân nước trời. Xin Chúa giúp cha tiếp tục ý định này cho đến ngày cha qua đời. Amen.” Như vậy thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi là sứ mạng mà cả cuộc đời Don Bosco hướng tới. Vậy, Don Bosco đã làm gì cho các em?
Đối với Don Bosco, trẻ nghèo khổ và bị bỏ rơi, bị xã hội loại trừ, và rồi, rơi vào tình trạng tội lỗi, tất cả không phải là do lỗi của các em, Don Bosco nhận định: chúng là nạn nhân của xã hội. Như vậy, đối với nhiều người, chúng là những đứa trẻ chẳng còn niềm hy vọng nào. Nhưng đối với Don Bosco, ngài lại đặt rất nhiều hy vọng nơi các em, ngài chứng minh bằng cách cho mọi người biết rằng: tôi đang cứu những đứa trẻ lang thang đầu đường xó chợ để chúng không bị hành hạ hay bị tai nạn, hoặc rơi vào băng đảng; tôi cho chúng nơi ăn chốn ở để chúng không hủy hoại tuổi thanh xuân của chúng trong các tật xấu xa hay qua gian dối; tôi dẫn chúng vào trường học để dạy dỗ chúng, để chúng không trở thành gánh nặng cho xã hội và rồi rơi vào chốn ngục tù; tôi trò chuyện với chúng và đồng hành với chúng để chúng không đánh đấm nhau. Và mọi người sẽ hiểu và sẽ tin vào điều tôi đang làm”.
Đối tượng thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi như Magone là đối tượng được Don Bosco đặc biệt chú ý đến, nhưng đồng thời ngài cũng quan tâm đến cả những em tốt lành như Savio và Besuco. Nếu không có Don Bosco thì Saviô và Besucco vẫn có thể trở thành những vị thánh bởi tố chất trở nên thánh của các em đã có, nhưng được Don Bosco hướng dẫn các em trở nên thánh một cách dễ dàng hơn, nhanh chóng hơn bởi vì Don Bosco có phương pháp phù hợp với lứa tuổi của các em trên con đường nên thánh. Còn đối với Magone, nếu không có Don Bosco hướng dẫn cuộc đời của em sẽ đáng thương biết dường nào. Nhờ có Don Bosco mà Magone mới có được một cuộc sống tốt lành, em được sống đúng với phẩm giá của mình để trở nên không chỉ là người công dân tốt mà còn là người Kitô hữu thánh thiện và nên thánh.
Khi còn tham gia nhóm Dấn thân và Tu sinh ở Cầu Bông, con được nghe các Cha, các Thầy chia sẻ về việc hộ trực của người Salêdiêng Don Bosco, nhiều cha thầy thường nói: người Saledieng là người quan tâm và tìm kiếm cách đặc biệt đến trẻ nghèo khổ và bị bỏ rơi, còn những em hiền lành cứ mặc kệ các em vì không cần nhắc nhở chúng tự nhiên là những đứa tốt rồi. Thế nhưng, nếu nhìn vào Don Bosco chúng ta nhận thấy, cho dẫu ngài đặc biệt quan tâm đến các thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi, nhưng ngài cũng yêu thương và quan tâm đến các thanh thiếu niên khác, bởi ngài nói: “Chỉ cần các con là người trẻ, đủ để cha yêu thương các con”. Nếu chúng ta bỏ qua, hay ít quan tâm đến trẻ mà chúng ta nhìn bề ngoài có vẻ hiền lành, thánh thiện thì một lúc nào đó ta cũng có thể hối hận vì kinh nghiệm cho con thấy rằng: một người bạn cùng tham gia dấn thân với con ở Cầu Bông thua con 4 tuổi, em có một khuôn mặt rất hiền lành, thánh thiện, em tham gia dấn thân rất nhiều năm, rồi lên tu sinh. Khi con vào dự bị thì biết tin em chuyển sang tham gia Tu sinh bên cộng thể Bến Cát. Khi con vào đến nhà tập thì nhìn thấy em xuất hiện trên trang đầu của tờ báo Tuổi Trẻ, nhưng với trang phục chiếc áo kẻ sọc kèm tội danh: đánh bom khủng bố tại trụ sở công an phường 12, quận Tân Bình. Bây giờ thì chẳng còn biết tung tích ra sao nữa.
Trẻ nghèo khổ và bị bỏ rơi mà Don Bosco chọn để phục vụ không chỉ là những em nghèo về vật chất, nhưng còn là những em nghèo về tinh thần. Như Chúa Giêsu nói với Chúa Cha: những kẻ Cha đã trao phó cho con, con không bỏ rơi bất kỳ kẻ nào. Don Bosco cũng vậy, ngài chẳng bỏ mặc bất kỳ thanh thiếu niên nghèo khổ và bị bỏ rơi nào Chúa gửi đến cho ngài. Ngài chăm sóc và dạy dỗ các em không chỉ với tấm lòng của người cha, người mẹ, ngài không chỉ cho các em nơi ăn chỗ ở, nghề nghiệp mà còn giúp các em trở nên những vị thánh của Thiên Chúa.
Để kết thúc con xin chia sẻ với mọi người lời của một ca khúc mà con tự sáng tác. Kính chúc mọi người mừng lễ Don Bosco thật ý nghĩa và nhiều niềm vui.
Nhiều trẻ em hôm nay lang thang, không nhà không cửa
Nhiều trẻ em hôm nay cô đơn, không cha không mẹ
Nhiều trẻ em hôm nay lạc giữa chợ đời đầy đên tối
Có mấy ai yêu thương, có mấy ai sẻ chia
Có mấy ai quan tâm, có mấy ai đỡ nâng
Cuộc đời em rồi sẽ ra sao bởi tương lai đầy tăm tối
Chúng ta hãy cùng với Don Bosco và nếu có thể được cùng với Mẹ Mazzarello
Ta tận hiến đời mình đồng hành, sát cánh với trẻ nghèo
Ta cho chúng cơm ăn áo mặc no ấm
Ta cho chúng sân chơi đầy ắp những tiếng cười
Và cho chúng tinh thần đi tìm sự thiện
Là Đức Giêsu Kitô
Nhiều trẻ em hôm nay lang thang lâm vào tệ nạn xã hội
Nhiều trẻ em hôm nay cô đơn trong bốn bức tường ngục tù
Nhiều trẻ em hôm nay lạc giữa tình người đầy hiểm nguy gian ác
Có mấy ai yêu thương, có mấy ai sẻ chia
Có mấy ai quan tâm, có mấy ai đỡ nâng
Cuộc đời em rồi sẽ ra sao bởi tương lai đầy tăm tối
Chúng ta hãy cùng với Don Bosco và nếu có thể được cùng với Mẹ Mazzarello
Ta tận hiến đời mình đồng hành, sát cánh với trẻ nghèo
Ta cho chúng cơm ăn áo mặc no ấm
Ta cho chúng sân chơi đầy ắp những tiếng cười
Và cho chúng tinh thần đi tìm sự thiện
Là Đức Giêsu Kitô.
Hãy trao hiến đời mình phục vụ trẻ nghèo
Vì vinh danh Đức Giêsu Kitô như cha chúng ta đã làm. Amen.
Giuse Anh Thịnh, SDB