SUY NIỆM TIN MỪNG
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 17, 7-10)
Khi ấy, Đức Giêsu nói: “Ai trong anh em có một người đầy tớ đi cày hay đi chăn chiên, mà khi nó ở ngoài đồng về, lại bảo nó: ‘Mau vào ăn cơm đi’, chứ không bảo: ‘Hãy dọn cơm cho ta ăn, thắt lưng hầu bàn cho ta ăn uống xong đã, rồi anh hãy ă1n uống sau’?
Chủ nhà có biết ơn đầy tớ vì nó đã làm theo lệnh truyền không?
Đối với anh em cũng vậy: khi đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm, thì hãy nói: ‘Chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi’.”2
Tóm tắt: Chúa Giêsu dùng hình ảnh người đầy tớ làm việc bổn phận mà không kể công, để dạy các môn đệ về tinh thần phục vụ khiêm tốn và vô vị lợi.
💡 GIẢI THÍCH LỜI CHÚA
Bài Tin Mừng hôm nay nằm trong bối cảnh Chúa Giêsu đang trên đường lên Giêrusalem, và Ngài tiếp tục huấn luyện các môn đệ về những đòi hỏi căn bản của Nước Trời. Dụ ngôn “người đầy tớ vô dụng” không có ý nói Thiên Chúa là một ông chủ hà khắc, hay việc chúng ta làm là vô giá trị.
Ý chính của Chúa Giêsu là điều chỉnh lại thái độ của chúng ta:
- Chống lại sự kể công: Người Pharisêu thường tự hào về các việc lành họ làm và xem đó là “công trạng” để “đòi” Thiên Chúa thưởng. Chúa Giêsu nhắc nhở rằng, mối tương quan giữa ta với Thiên Chúa không phải là sòng phẳng “việc – lương”, mà là tương quan “ân sủng – đáp đền”.
- Ý thức về bổn phận: Mọi điều chúng ta làm cho Chúa (cầu nguyện, bác ái, phục vụ) thực chất là bổn phận xuất phát từ tình yêu và lòng biết ơn, vì mọi khả năng và cơ hội chúng ta có đều là hồng ân Chúa ban.
- Tâm thế khiêm hạ: “Vô dụng” (theo nguyên ngữ Hy Lạp achreios) ở đây không mang nghĩa là đồ bỏ đi, mà là “không đáng kể công”, “không đòi hỏi quyền lợi”. Đó là sự khiêm tốn tột cùng khi nhận ra rằng, dù ta có làm mọi sự, ta cũng chỉ đáp lại một phần nhỏ bé tình yêu vô biên mà Thiên Chúa đã ban cho ta trước.
🔗 LIÊN HỆ VỚI BÀI ĐỌC I (Kn 2, 23 – 3, 9)
Bài Đọc I (Sách Khôn Ngoan) và bài Tin Mừng bổ trợ cho nhau một cách tuyệt vời, cho thấy phần thưởng của người phục vụ khiêm tốn.
- Tin Mừng (Lc 17, 7-10): Dạy chúng ta thái độ phục vụ khi còn ở trần gian – một thái độ khiêm tốn, làm vì bổn phận và tình yêu, không kể công, không đòi hỏi.
- Bài Đọc I (Kn 2, 23 – 3, 9): Mở ra viễn cảnh sau khi chết của người công chính. “Linh hồn những người công chính ở trong tay Thiên Chúa… chúng được hưởng an bình”.
Sợi dây liên kết ở đây là: Chính những người sống với tâm thế của “đầy tớ vô dụng”, âm thầm trung tín làm bổn phận, thì lại là những “người công chính” mà Sách Khôn Ngoan mô tả. Họ không tìm vinh quang trước mặt người đời, nhưng Thiên Chúa thấu suốt và ban cho họ “ân sủng và lòng thương xót” và cho họ “được hưởng an bình” vĩnh cửu.
Sự khiêm tốn phục vụ (Tin Mừng) chính là con đường dẫn đến sự sống đời đời trong tay Chúa (Bài Đọc I).
🪞 SUY NIỆM VÀ ĐÀO SÂU
Từ sứ điệp Lời Chúa hôm nay, chúng ta đào sâu ba điểm sau:
- Phục vụ không phải để được thấy, mà để yêu
Tin Mừng mời gọi ta vượt qua cám dỗ “làm phúc kể công”. Chúng ta dễ rơi vào bẫy làm việc bác ái, phục vụ hội đoàn để được ghi nhận, được khen ngợi. Chúa Giêsu muốn ta thanh luyện động lực: làm vì yêu Chúa và yêu tha nhân. Khi đó, niềm vui của ta không đến từ lời khen của người khác, mà đến từ chính hành động phục vụ.
- Ứng dụng: Trong gia đình, cha mẹ phục vụ con cái, vợ chồng phục vụ nhau không phải để được “biết ơn”, mà đơn giản vì đó là biểu hiện của tình yêu. Trong giáo xứ, ta tham gia ca đoàn, giáo lý… không phải để được cha xứ hay cộng đoàn chú ý, mà để góp phần xây dựng Nước Chúa.
- Minh họa: “Tình yêu không tính toán, không mệt mỏi, không bao giờ nói đủ rồi” (Thánh Têrêsa Calcutta).
- Nhận ra mọi sự là hồng ân
Thái độ “đầy tớ vô dụng” chỉ có được khi ta ý thức sâu sắc rằng: Sự sống, sức khỏe, tài năng, đức tin… tất cả đều là quà tặng nhưng không từ Thiên Chúa. Nếu mọi thứ là ân huệ, thì việc ta dùng những ân huệ đó để phục vụ lại Đấng ban cho ta là điều tất yếu, là bổn phận của lòng biết ơn, chứ không phải là công trạng.
- Ứng dụng: Thay vì phàn nàn khi phải làm một công việc chung, hãy tạ ơn Chúa vì Ngài còn cho ta sức khỏe và khả năng để làm việc đó. Thay vì bực bội khi giúp đỡ ai đó, hãy tạ ơn vì Chúa đang dùng ta làm khí cụ bình an của Ngài.
- Lời Chúa: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15, 5).
- Bài học từ Thánh Martinô Tours (Mừng lễ hôm nay)
Thánh Martinô là mẫu gương sống động cho Tin Mừng hôm nay. Ngài không xem việc mình làm là vĩ đại. Khi còn là người lính, ngài thấy người ăn xin rét mướt bên vệ đường, ngài đã không ngần ngại “làm bổn phận” của người Kitô hữu: cắt nửa tấm áo choàng của mình cho anh ta. Đêm đó, Chúa Giêsu đã hiện ra, khoác nửa tấm áo choàng ấy và nói: “Martinô, một dự tòng, đã mặc áo cho Ta”.
- Ứng dụng: Thánh Martinô đã làm việc bổn phận bác ái (Lc 17) và Thiên Chúa đã xác nhận ngài là “người công chính” (Kn 3). Việc làm của ngài không “vô dụng”, mà có giá trị vĩnh cửu. Chúng ta được mời gọi nhận ra Chúa Giêsu trong những người nghèo khổ, và phục vụ họ với lòng khiêm tốn, biết rằng việc nhỏ bé ta làm hôm nay chính là đang làm cho Chúa.
- Minh họa: “Những gì các ngươi làm cho một trong những anh em bé mọn nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy” (Mt 25, 40).
⛪ SUY TƯ CỦA GIÁO HỘI
Đức Thánh Cha Phanxicô thường xuyên nhắc nhở chúng ta về tinh thần phục vụ khiêm tốn này, Ngài gọi đó là “sự thánh thiện của tầng lớp trung lưu” hay “sự thánh thiện nơi ngưỡng cửa nhà bên”.
Trong Tông huấn Gaudete et Exsultate (Vui Mừng và Hân Hoan), ngài viết:
“Cha thích chiêm ngắm sự thánh thiện nơi dân Thiên Chúa kiên nhẫn: nơi các bậc cha mẹ nuôi dạy con cái với biết bao yêu thương, nơi những người nam nữ làm việc vất vả để nuôi sống gia đình, nơi các bệnh nhân, các tu sĩ lớn tuổi không bao giờ tắt nụ cười… Đây thực sự là sự thánh thiện.” (Số 7)
Giáo huấn này lặp lại tinh thần của bài Tin Mừng: Sự thánh thiện không nằm ở những việc phi thường, mà là ở việc chu toàn “bổn phận” hằng ngày với tình yêu và sự kiên nhẫn. Những người “đầy tớ” âm thầm chu toàn bổn phận trong gia đình, công sở, hay cộng đoàn chính là những vị thánh vĩ đại nhất trong mắt Thiên Chúa, dù họ tự coi mình là “vô dụng”.
🌱 HƯỚNG SỐNG VÀ THỰC HÀNH
Để Lời Chúa hôm nay không chỉ là suy niệm mà biến thành hành động, chúng ta quyết tâm:
- Một hành động cụ thể: Trong ngày hôm nay, hãy làm một việc phục vụ (rửa bát, dọn dẹp nhà cửa, giúp đỡ đồng nghiệp, thăm một người bệnh…) mà không mong ai biết đến hay cám ơn. Hãy làm việc đó chỉ vì lòng yêu mến Chúa.
- Một tâm niệm hằng ngày: Trước khi đi ngủ, hãy dành một phút thinh lặng để nói với Chúa: “Lạy Chúa, hôm nay con đã cố gắng làm tròn bổn phận. Xin dâng lên Chúa mọi việc làm của con. Con chỉ là đầy tớ vô dụng, nhưng con hạnh phúc vì được phục vụ Chúa.”
🙏 LỜI CẦU NGUYỆN KẾT THÚC
Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã đến không phải để được phục vụ, nhưng là để phục vụ và hiến mạng sống mình. Xin ban cho con trái tim khiêm hạ của Chúa.
Xin giúp con biết vui mừng khi được phục vụ anh chị em con, không kể công, không đòi hỏi, nhưng chỉ làm vì lòng yêu mến Chúa. Xin cho con biết noi gương Thánh Martinô, nhận ra Chúa nơi những người bé mọn, và chia sẻ cho họ không chỉ vật chất, mà cả tình yêu thương của con.
Lạy Chúa, con chỉ là đầy tớ vô dụng, nhưng xin cho con được trung thành phục vụ Chúa đến hơi thở cuối cùng. Amen.