Chào quý ông bà và anh chị em,
Chúng ta lại gặp nhau trong giờ suy niệm Lời Chúa. Hôm nay, Chúa Giêsu đặt ra một thách thức lớn lao cho những ai muốn theo Ngài: bước qua “khung cửa hẹp”. Đây không phải là lời đe dọa, mà là một lời mời gọi khẩn thiết để chúng ta xét lại mối tương quan của mình với Thiên Chúa và với ơn cứu độ.
Nguyện xin Chúa Thánh Thần soi sáng để chúng ta hiểu và sống Lời Chúa hôm nay.
🕊️ 1. LỜI CHÚA
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 13, 22-30)
Khi ấy, Đức Giêsu rảo qua các thành thị và làng mạc, Người giảng dạy và tiếp tục hành trình lên Giêrusalem. Có kẻ hỏi Người: “Thưa Ngài, những người được cứu thoát thì ít, có phải không?” Người bảo họ: “Hãy cố gắng vào qua cửa hẹp, vì tôi nói cho anh em biết: Có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được.
“Một khi chủ nhà đã đứng dậy và khoá cửa lại, mà anh em còn đứng ở ngoài gõ cửa và nói: ‘Thưa Ngài, xin mở cửa cho chúng tôi!’, ông sẽ bảo anh em: ‘Ta không biết các anh từ đâu đến!’. Bấy giờ, anh em mới nói: ‘Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài, và Ngài cũng đã từng giảng dạy trên các đường phố của chúng tôi!’. Nhưng ông sẽ đáp lại: ‘Ta nói cho các anh hay: Ta không biết các anh từ đâu đến. Cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi tất cả những quân làm điều bất chính!’.
“Bấy giờ, anh em sẽ khóc lóc nghiến răng, khi thấy các ông Ápraham, Ixaác và Giacóp cùng tất cả các ngôn sứ được ở trong Nước Thiên Chúa, còn mình lại bị đuổi ra ngoài. Thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến dự tiệc trong Nước Thiên Chúa.1
“Và kìa, có những kẻ đứng chót sẽ lên hàng đầu, và có những kẻ đứng 2hàng đầu sẽ xuống hàng chót.”
Tóm tắt nội dung chính:
Khi được hỏi về số lượng người được cứu, Chúa Giêsu không trả lời trực tiếp mà chuyển hướng câu hỏi sang một lời mời gọi cá nhân và khẩn thiết: “Hãy cố gắng vào qua cửa hẹp.” Ngài cảnh báo rằng nhiều người tưởng mình thân quen với Chúa (từng “ăn uống” và “nghe giảng”) sẽ bị loại ra, trong khi dân ngoại từ khắp nơi lại được vào dự tiệc Nước Trời.
💡 2. GIẢI THÍCH LỜI CHÚA
Bài Tin Mừng hôm nay nằm trong bối cảnh Chúa Giêsu đang trên đường lên Giêrusalem, nơi Ngài sẽ hoàn tất sứ mạng cứu độ qua cuộc Khổ nạn. Câu hỏi “những người được cứu thoát thì ít, có phải không?” phản ánh một mối bận tâm phổ biến của người Do Thái thời đó. Họ tin rằng, với tư cách là dân riêng, họ mặc nhiên có “vé” vào Nước Trời.
Chúa Giêsu đã làm họ bất ngờ. Ngài chuyển sự tập trung từ “số lượng” (một câu hỏi lý thuyết, tò mò) sang “cách thức” (một vấn đề sống còn, cá nhân).
- “Hãy cố gắng” (Strive): Từ Hy Lạp được dùng ở đây là agōnizesthe, cùng gốc với từ “agonize” (đau đớn, vật lộn) hay “agony” (cuộc chiến). Nó không mang nghĩa là “thử một chút”, mà là “hãy chiến đấu”, “hãy vật lộn”, “hãy dốc toàn lực”. Điều này cho thấy ơn cứu độ không phải là một sự thoải mái, dễ dãi.
- “Cửa hẹp”: Cửa hẹp không có nghĩa là Thiên Chúa keo kiệt hay khó khăn, nhưng nó đối lập với “cửa rộng” (Mt 7, 13) là con đường của thế gian, của sự dễ dãi, hưởng thụ, và ích kỷ. Cửa hẹp là con đường của Thập giá, của sự từ bỏ mình, của việc sống theo Tám Mối Phúc.
- “Ta không biết các ngươi”: Đây là lời cảnh báo đáng sợ nhất. Những người này không phải là người vô thần. Họ là những người “đạo đức”: họ đã “ăn uống” với Chúa (gợi nhớ đến Bí tích Thánh Thể) và “nghe giảng” (gợi nhớ đến Phụng vụ Lời Chúa). Nhưng mối quan hệ của họ với Chúa chỉ dừng ở mức độ nghi thức, bên ngoài. Chúa không “biết” họ, theo nghĩa Kinh Thánh là không có một mối tương quan thân tình, mật thiết. Họ biết Chúa, nhưng Chúa không nhận ra họ trong cách sống của họ.
🔗 3. LIÊN HỆ VỚI BÀI ĐỌC I (Rm 8, 26-30)
Nếu Tin Mừng (Lc 13) nhấn mạnh đến nỗ lực của con người (“Hãy cố gắng”), thì Bài Đọc I (Rm 8) lại nhấn mạnh đến ân sủng và sự trợ giúp của Thiên Chúa. Hai bài đọc này bổ sung cho nhau một cách tuyệt vời, giải quyết câu hỏi muôn thuở: “Ơn cứu độ là do Chúa hay do ta?”
- Tin Mừng (Luca): Chúng ta phải chiến đấu để vào cửa hẹp. Nghe có vẻ như mọi thứ phụ thuộc vào sức riêng của chúng ta.
- Bài Đọc I (Phaolô): Nhưng chúng ta “yếu đuối”. Chúng ta “không biết cầu nguyện thế nào cho phải”. Chính lúc này, “Thần Khí giúp đỡ sự yếu đuối của chúng ta” và “cầu bầu cho chúng ta”.
Sợi dây liên kết là đây: Chúng ta không thể tự mình bước qua cửa hẹp. Sự “cố gắng” và “chiến đấu” mà Tin Mừng đòi hỏi chỉ có thể thực hiện được nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần mà Thánh Phaolô mô tả. Ơn cứu độ 100% là hồng ân của Chúa (Ngài tiền định, kêu gọi, công chính hóa) và cũng 100% là sự cộng tác của con người (chúng ta phải “cố gắng”). Sự cố gắng của chúng ta chính là hành động mở lòng để ân sủng của Chúa Thánh Thần hoạt động.
🪞 4. SUY NIỆM VÀ ĐÀO SÂU
- Cửa hẹp của sự hoán cải nội tâm
Tin Mừng hôm nay là một lời cảnh tỉnh đanh thép cho những người Kitô hữu “đạo gốc”. Chúng ta dễ rơi vào cám dỗ tự mãn, nghĩ rằng chỉ cần đi lễ Chủ Nhật, xưng tội rước lễ đều đặn, là “chắc suất” Nước Trời. Những người trong Tin Mừng cũng nghĩ vậy: “Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài, và Ngài cũng đã từng giảng dạy…”. Nhưng Chúa Giêsu gọi họ là “quân làm điều bất chính”.
Cửa hẹp chính là sự hoán cải nội tâm. Đó là việc để Lời Chúa và Thánh Thể chúng ta lãnh nhận thực sự biến đổi chúng ta. Việc chúng ta “ăn uống” với Chúa phải dẫn đến việc chúng ta sống như Chúa, nghĩ như Chúa, và yêu như Chúa. Nếu việc đi lễ không làm chúng ta bớt kiêu ngạo, bớt ích kỷ, bớt xét đoán, thì chúng ta vẫn đang đứng ngoài cửa.
- Minh họa: “Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: ‘Lạy Chúa! Lạy Chúa!’ là được vào Nước Trời cả đâu. Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi.” (3Mt 7, 21).
- “Cố gắng” – Đức tin là một cuộc chiến đấu
Chúa Giêsu không nói “Hãy thư giãn để vào cửa hẹp”, mà là “Hãy cố gắng” (vật lộn). Theo Chúa không phải là một chuyến du lịch nghỉ dưỡng. Cửa hẹp là chọn tha thứ khi bị tổn thương; là chọn trung thực khi gian dối mang lại lợi lộc; là chọn bảo vệ sự sống khi xã hội cổ vũ phá thai; là chọn dành thời gian cho gia đình thay vì chạy theo công việc; là chọn tắt điện thoại để cầu nguyện thay vì lướt mạng xã hội.
Con đường rộng thì thênh thang, nhưng dẫn đến hư mất. Con đường hẹp thì đòi hỏi kỷ luật, chiến đấu thiêng liêng và từ bỏ. Nhưng chính trong sự “cố gắng” này, như Bài Đọc I nói, Chúa Thánh Thần trợ giúp chúng ta. Chúng ta không chiến đấu một mình.
- Minh họa: Thánh Phaolô khuyên Timôthê: “Hãy chiến đấu trong cuộc chiến cao đẹp của đức tin, giành lấy sự sống đời đời.” (1 Tm 6, 12).
- Sự đảo ngược của Nước Trời
Phần cuối Tin Mừng mang đến một cú sốc: “Thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến… còn mình lại bị đuổi ra ngoài.” Những người Do Thái (tự coi là “hàng đầu”) sẽ bị loại, còn dân ngoại (bị coi là “hàng chót”) lại được vào.
Đây là lời cảnh báo về tính kiêu ngạo tôn giáo. Chúng ta không thể coi thường những người “ngoại đạo” hay những người tội lỗi. Thiên Chúa có thể đang làm việc nơi họ theo cách mà chúng ta không ngờ tới. Lòng thương xót của Chúa vượt xa những giới hạn của chúng ta. Nhiều người chúng ta xem là “đứng chót” trong xã hội hay trong Giáo Hội, có thể sẽ “lên hàng đầu” trong Nước Chúa vì lòng khiêm nhường và trái tim chân thành của họ. Chúng ta phải cẩn thận để không trở thành “những kẻ đứng hàng đầu” (tự mãn) mà rốt cuộc lại “xuống hàng chót”.
- Minh họa: “Những ai Người đã tiền định, thì Người cũng kêu gọi; những ai Người đã kêu gọi, thì Người cũng làm cho nên công chính.” (Rm 8, 30). Kế hoạch của Chúa là phổ quát, dành cho tất cả mọi người.
⛪ 5. SUY TƯ CỦA GIÁO HỘI
Đức Thánh Cha Phanxicô, trong một bài huấn dụ về đoạn Tin Mừng này (Kinh Truyền Tin, 21/08/2016), đã giải thích rất rõ về “cửa hẹp”:
“Cánh cửa hẹp này là gì? […] Chúa Giêsu chính là Cửa. Ngài là cánh cửa. Ngài là lối vào ơn cứu độ. […] Cánh cửa là Chúa Giêsu có nghĩa là gì? Điều đó có nghĩa là để vào Nước Thiên Chúa, chúng ta phải ‘đo lường’ chính mình bằng Chúa Giêsu: đó là dùng Người và Tin Mừng của Người làm thước đo…
Cánh cửa của Chúa Giêsu không phải là một cánh cửa ‘trả phí’, bạn không cần phải trả tiền. Đó là cánh cửa của tình yêu… Cửa hẹp không phải vì nó là một ‘phòng tra tấn’. Không, không phải vậy. Nhưng nó hẹp vì nó đòi hỏi chúng ta: nó đòi hỏi chúng ta phải mở rộng trái tim mình cho Ngài, nhận ra mình là kẻ tội lỗi, cần đến ơn cứu độ, sự tha thứ và tình yêu của Ngài; nó đòi hỏi chúng ta phải có lòng khiêm nhường để đón nhận lòng thương xót của Ngài và để cho Ngài đổi mới.”
Giáo huấn của Đức Thánh Cha nhắc nhở chúng ta: “Cửa hẹp” không phải là một loạt các quy tắc ngột ngạt, mà là một Con Người: Chúa Giêsu Kitô. “Cố gắng” bước qua cửa hẹp chính là nỗ lực mỗi ngày để sống kết hợp với Ngài, để từ bỏ cái tôi kiêu ngạo và mặc lấy tâm tình khiêm nhường, yêu thương của Chúa.
🌱 6. HƯỚNG SỐNG VÀ THỰC HÀNH
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hành động cụ thể:
- Một hành động cụ thể: Trong ngày hôm nay, khi đứng trước một lựa chọn (trong công việc, gia đình, hay các mối quan hệ), hãy tự hỏi: “Đâu là ‘cửa rộng’ (dễ dãi, ích kỷ, theo thói quen cũ) và đâu là ‘cửa hẹp’ (đòi hỏi yêu thương, tha thứ, can đảm, trung thực)?” Và can đảm chọn “cửa hẹp” với xác tín rằng có Chúa Thánh Thần trợ giúp.
- Một hướng sống dài hạn: Thực hành việc xét mình cuối ngày. Thay vì chỉ hỏi “Tôi đã làm việc gì tốt/xấu?”, hãy hỏi: “Hôm nay tôi ‘ăn uống và nghe giảng’ với Chúa, nhưng Chúa có ‘biết’ tôi qua hành động yêu thương, khiêm nhường và phục vụ của tôi không?”
🙏 7. LỜI CẦU NGUYỆN KẾT THÚC
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là Cửa Hẹp duy nhất dẫn chúng con vào sự sống đời đời. Xin ban cho con ơn can đảm để mỗi ngày, con biết “cố gắng” bước qua cánh cửa của sự từ bỏ chính mình và sống theo Tình Yêu của Chúa.
Xin đừng để con tự mãn với những nghi thức bên ngoài, nhưng xin biến đổi trái tim con từ bên trong, để Chúa thực sự “biết” con là môn đệ của Chúa. Lạy Chúa Thánh Thần, Đấng Bảo Trợ, xin đến trợ giúp sự yếu đuối của chúng con, để chúng con đủ sức chiến đấu trong cuộc chiến đức tin cao đẹp này. Amen.