(ANS– Bratislava) – Từ thứ Sáu ngày 6 đến Chúa Nhật ngày 8 tháng 9 năm 2024, gia đình Salêdiêng Slovakia đã vui mừng tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm sự hiện diện của các tu sĩ Salêdiêng tại đất nước này (1924-2024). Các lễ kỷ niệm, được tổ chức như một phần cao trào của cả một năm lễ hội – vốn được chuẩn bị trong ba năm trước đó – được làm phong phú thêm nhờ sự hiện diện của Phó Bên Trên Cả, Cha Stefano Martoglio, cũng như của Cố Vấn Vùng Bắc-Trung Âu, Cha Roman Jakimowicz, và của các Giám Tỉnh của nhiều quốc gia lân cận.
Vào buổi tối Thứ Hai ngày 10 tháng 9, Cha Martoglio, trong buổi huấn từ tối dành cho các Salêdiêng tại Trụ Sở Dòng Salêdiêng, đã nhận xét như sau: “Đó là một khoảnh khắc tuyệt đẹp, khi mà chúng ta có thể chạm đến trái tim Chúa biểu lộ qua những biến động lịch sử”. Theo đó, ngài đã điểm lại các giai đoạn quan trọng nhất và những khía cạnh nổi bật nhất của những ngày cuối tuần mừng lễ kỷ niệm.
Cha Phó Bề Trên Cả đã đến Bratislava hôm thứ Sáu ngày 6 tháng 9 và trong số các cuộc họp đầu tiên, ngài đã tham dự cuộc họp báo do Tỉnh Dòng Đức Mẹ Phù Hộ Các Giáo Hữu của Slovakia (SLK) tổ chức, để phổ biến ý nghĩa và triển vọng của lễ kỷ niệm bách chu niên này tại quê nhà.
Nhân dịp này, cùng với sự đồng hành của Cha Peter Timko, Giám tỉnh Tỉnh Dòng SLK, Cha Martoglio đã nhấn mạnh sự đóng góp “thầm lặng” của Tỉnh Dòng Slovakia, nơi đã gửi các Salêdiêng đến 52 quốc gia trên khắp thế giới và có một tầm ảnh hưởng quốc tế phong phú. Ngài phát biểu trong buổi lễ: “Thật thú vị khi một đất nước nhỏ bé trong lòng Châu Âu lại có thể thích nghi với các biến động do các thời kỳ khó khăn và thử thách mà quá khứ mang lại, và do đó chúng ta thấy được tầm quan trọng của đất nước này”.
Nhắc lại lịch sử của các Salêdiêng ở Slovakia, Cha Martoglio gợi nhớ rằng nó bắt đầu vào năm 1924, sau “cơn địa chấn” của Thế Chiến Thứ Nhất, khi các Salêdiêng được mời đến Slovakia “không chỉ bởi một giám mục, nhưng bởi toàn bộ Hội đồng Giám mục Tiệp Khắc (Czechoslovak)”.
Vào ngày thứ Bảy, trong không khí lễ hội, Lễ Kỷ niệm Bách Chu Niên tiếp tục tại Nhà Thi Đấu Thể Thao “Gopass Arena” ở Bratislava, chật kín những người trẻ và các thành viên của Gia đình Salêdiêng. Sáng hôm đó, Cha Martoglio đã chủ sự Thánh Lễ trọng thể, trong đó ngài đã mời gọi tất cả những người tham dự cảm nhận sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc đời họ, đồng thời can đảm và dấn thân cho công việc giáo dục. Sau đó, một chương trình tuyệt vời bắt đầu, xen kẽ giữa âm nhạc, lễ hội, nhảy múa, các màn trình diễn của các nghệ sĩ nổi tiếng, các giải đấu thể thao, các cuộc phỏng vấn là sự tham gia của các Salêdiêng và các nhân vật trong Gia đình Salêdiêng.
Vào buổi tối, sau trọn vẹn một ngày mừng lễ và buổi trình diễn vở nhạc kịch lớn của các thanh thiếu niên, một giờ Chầu Thánh Thể sốt sắng đã cử hành, mở đầu bằng suy tư trong bài huấn từ tối của Cha Timko, người đã đọc thông điệp của Đức Thánh Cha nhân dịp lễ kỷ niệm Bách Chu Niên, trong đó Đức Thánh Cha đã nói:
“Cha rất vui mừng và biết ơn khi được tham dự một buổi lễ kỷ niệm 100 năm hiện diện của linh đạo Salêdiêng tại vùng đất của Thánh Kyrillô và Thánh Mêthôđiô. Một thế kỷ phục vụ ở Slovakia là một dấu chỉ rực rỡ của tình yêu và sự tận tuỵ mà các Salêdiêng đã mang lại cho vùng đất của các con. Linh đạo Salêdiêng được lấy cảm hứng từ mẫu gương của thánh Gioan Bosco, có tầm quan trọng nền tảng đối với Giáo Hội. Nó tán trợ tình yêu đích thực dành cho người khác và sự cam kết đối với việc giáo dục người trẻ. Đồng thời nó cũng giúp thiết lập các cộng đoàn tập trung vào lợi ích chung và sự phát triển toàn diện mỗi cá nhân (…) Cha tạ ơn Thiên Chúa vì một trăm năm phục vụ của các Salêdiêng và vì thành quả các công cuộc của họ. Cha cầu nguyện rằng sứ mệnh của họ sẽ tiếp tục triển nở và gợi hứng cho các thế hệ tương lai để sống trong đức tin, đức cậy và đức mến”.
Sau cùng, vào ngày Chúa Nhật, tại Đền Thờ Đức Maria tại Šaštín, buổi lễ bế mạc được diễn ra với sự hiện diện của rất đông các giám mục và vị Sứ Thần Toà Thánh tại đất nước này, Tổng Giám Mục Nicola Girasoli, người đã chủ sự nghi thức. Thậm chí trước Thánh Lễ – được truyền hình trực tiếp trên đài truyền hình Công giáo quốc gia TV Lux – còn có một số vị đại diện của Tỉnh dòng, cùng với Cha Martoglio, đã đến nghĩa trang Salêdiêng ở Šaštín để cầu nguyện trong thinh lặng và tri ân tất cả các Salêdiêng đã viết nên lịch sử của dòng Salêdiêng ở Slovakia.
Sau đó, trong Thánh Lễ, với sự đồng tế của Đức Giám mục Salêdiêng người Slovakia Vladimír Fekete, Giám mục của Baku, ở Azerbaijan, Sứ Thần Toà Thánh đã nhắc đến sự quan tâm của những người tham dự đối với thực tế giấc mơ của Don Bosco và những người Salêdiêng đầu tiên, đã có cách đây 100 năm; Ngài đã đề cập đến cuộc tử đạo của Chân Phước Titô Zeman, như là đỉnh cao của sự phục vụ này; và mời gọi họ nhìn về tương lai với lòng can đảm trước những thách thức mà các trạng huống xã hội hiện nay đang đặt ra cho Giáo hội và cho Tu hội.
Cha Martoglio kết luận: “Việc tái xác nhận sự uỷ thác của Giáo hội dành cho các Salêdiêng, làm mới cam kết đã nhận được từ cách đây một thế kỷ, mang lại rất nhiều ý nghĩa trong hoàn cảnh này”.
Các Salêdiêng đầu tiên đến Slovakia là Cha Jozef Bokor và Cha Viliam Vagač. Được sai đi bởi Bề Trên Cả lúc bấy giờ, Cha Philip Rinaldi, cùng với sự đồng hành của Cha Pietro Tirone, các ngài đã đến Šaštín vào ngày 8 tháng 9 năm 1924. Šaštín đã được chọn trong số ba phương án được đề ra vì một lý do vật chất và một lý do thiêng liêng: thành phố này được kết nối với hệ thống đường sắt và có đền thờ Đức Maria quốc gia, được cung hiến cho Đức Mẹ Sầu Bi.
Sự hiện diện của các Salêdiêng ở Slovakia lúc đầu phụ thuộc vào Tỉnh dòng Salêdiêng Ba Lan, nhưng sau đó đã sớm trở thành một Tỉnh dòng độc lập và bắt đầu phát triển nhanh chóng về các công cuộc và hoạt động tông đồ. Tuy nhiên, Tỉnh Dòng Slovakia cũng đã bị choáng ngợp, trước là bởi sự biến động do Thế Chiến thứ hai, và sau là sự thành lập của chế độ cộng sản. Từ đây bắt đầu những thập kỷ dài ẩn mình của các Salêdiêng Slovakia, trong suốt thời gian đó, các Salêdiêng đã có thể đối diện với 365 năm bị giam hãm với niềm tin và sự kiên trì, nhưng vẫn duy trì, trong cơn thử thách, căn tính và tình yêu của họ dành cho Thiên Chúa và người trẻ.
Kể từ đầu những năm 1990, các Salêdiêng đã khôi phục lại các chiều kích mục vụ truyền thống, với ý nghĩa và hiệu quả mục vụ cũng như ơn gọi không thể coi nhẹ: ngày nay Tỉnh dòng Slovakia có khoảng 180 hội viên, các Salêdiêng làm việc ở mọi khu vực và quản lý nhiều loại công cuộc. Trong nhiều năm qua, họ luôn có các tập sinh trong quá trình đào luyện và được đồng hành bởi một Gia đình Salêdiêng đầy năng động và tích cực.