“Hãy làm tất cả vì yêu, đừng miễn cưỡng” (Thánh Phanxicô Salê)
(Hãng thông tấn Saledieng – ANS) Roma 23.07.2021 — Anh chị em và các bạn hữu thân mến!
Chỉ mới cách đây sáu tháng, chúng ta đã chia sẻ với chị em Con Đức Mẹ Phù Hộ Các Giáo Hữu “Truyền thống chúng ta như thế nào từ thời Don Bosco” cũng như toàn thể Đại Gia Đình Salêdiêng về Hoa Thiêng của năm mới.
Sáu tháng sau, cha được hỏi về chủ đề định hướng cho năm mới 2022 có thể như thế nào. Như được hỏi về sự phong phú của các giai điệu nơi các công cuộc Salêdiêng. Cha sẵn sàng trong hy vọng có thể hữu ích.
Năm 2022 đương nhiên là năm mừng kỉ niệm 400 năm ngày qua đời của ngài. Chủ đề chỉ có thể là linh đạo của thánh Phanxicô Salê, từ đây khơi nguồn tinh thần Don Bosco. Nơi ngài, cha của chúng ta và là đấng sáng lập đã kín múc và chiêm ngắm từng giây phút. Trên tất cả khi ngài đưa ra định nghĩa về phong thái giáo dục và phúc âm hóa. Nói theo ngôn ngữ của chúng ta giai đoạn đầu của Tu Hội Salêdiêng: “Chúng ta là Salêdiêng”.
Chúng ta biết rằng Don Bosco có ấn tượng sâu sắc trước vẻ phi thường của vị thánh này. Đó là nguồn cảm hứng thánh thiêng dành cho mình. Trên tất cả, ngài đích thật là một mục tử nhân lành, một bậc thầy của đức ái, một chiến sĩ không mỏi mệt vì phần rỗi các linh hồn.
Khi còn là thầy chủng sinh trẻ, Gioan Bosco lấy quyết định cho mình trước khi chịu chức linh mục: “Đức ái và sự dịu ngọt của thánh Phanxicô Salê hướng dẫn tôi trong mọi giây phút”.
Trong Hồi Ký Nguyện Xá Don Bosco khẳng định: “Nguyện xá ban đầu có tên là Phanxicô Salê […] Bởi vì đối với việc đảm nhận sứ vụ của mình, chúng ta cần sự bình tĩnh và dịu hiền lớn lao. Chúng ta đặt mình dưới sự bảo trợ của thánh nhân. Nhờ ngài, Thiên Chúa ban cho chúng ta ân sủng để có thể bắt chước sự dịu hiền phi thường của ngài trong việc tìm kiếm các linh hồn.”
Lẽ tự nhiên, Hoa Thiêng năm nay cũng tạo nên cơ hội tuyệt vời để hiểu biết về ngài và nhận ra linh đạo của thánh Phanxicô Salê. Từ đó, chúng ta trân quý hơn nữa những đặc tính cao vời của tinh thần Salêdiêng nơi Don Bosco, cũng như giá trí cao quý của linh đạo Salêdiêng tươi trẻ. Không còn nghi ngờ rằng chúng ta nhận ra những suy tư nơi trẻ và chúng ta sẽ cảm nhận được mời gọi trở nên “Salêdiêng hơn” cho hôm nay trong Đại Gia Đình Salêdiêng của chúng ta. Có nghĩa là mang tinh thần thánh Phanxicô Salê nhiều hơn nữa. Một tinh thần thấm nhập vào căn tính Salêdiêng của chúng ta trong Gia Đình Don Bosco.
Thuộc trọn về Thiên Chúa trong sự hiện diện tròn đầy nơi thế giới
Đây có thể là đề xuất “mang tính cách mạng” của thánh Phanxicô Salê. Đức nguyên giáo hoàng Biển Đức XVI diễn tả điều đó với chiều sâu và vẻ đẹp bình dị khi ngài nói đến lời mời gọi lớn lao của thánh Phanxicô Salê dành cho người Kitô hữu. Đó là “thuộc trọn về Thiên Chúa trong sự hiện diện tròn đầy nơi thế giới và chu toàn bậc sống mình. Ý hướng của cha là thiết lập cuộc sống trong thành phố, trong đời sống hôn nhân và nơi tòa án […]” (Lời nói đầu trong Sống thánh giữa đời).
Sau hơn hai thập kỷ, trong Văn Kiện công bố thánh nhân là Tiến Sĩ Hội Thánh, Đức Thánh Cha Piô IX nhấn mạnh đến việc cổ võ lời mời gọi nên trọn lành trên đường thánh thiện. Ngài viết: “lòng đạo đức chân chính đã thấm nhập đến cả ngai vua, doanh trại các thủ lãnh quân đội, quan tòa pháp đình, các văn phòng, các cửa hàng buôn bán thậm chí vào cả những túp lều của người chăn cừu [… ] ” (Thông điệp Thiên Chúa Giàu Lòng Xót Thương, 16/11/1877).
Từ đó, tiếng gọi giáo dân quan tâm đến thăng hoa đời sống vật chất tạm bợ và thánh hóa đời sống thường nhật ra đời như thế, và được Vatican II cũng như linh đạo đương thời đề cao. Lý tưởng về hòa giải nhân loại được thể hiện trong sự hòa hợp giữa các hoạt động trong thế giới và trong cầu nguyện, giữa các điều kiện trần thế cũng như kiếm tìm sự hoàn hảo, với sự trợ giúp của ân sủng Thiên Chúa tràn ngập nơi nhân loại mà không hề phá hủy. Thanh luyện và dõi mắt về thực tại thánh thiêng.
Chắc hẳn chúng ta gặp thấy cội nguồn của linh đạo trong nhiều dấu chỉ và lời nói của Thiên Chúa trong Tin Mừng và trong sự đơn sơ nơi đề xuất của Don Bosco dành cho trẻ với ngôn từ và hoàn cảnh Giáo Hội thế kỷ XIX.
Vì thế, tại sao chúng ta không để tâm đến cội nguồn cảm hứng cũng như đề xuất mục vụ và thiêng liêng cho chúng ta hôm nay?
Trọng tâm nơi cõi lòng
Trong thời gian đào luyện ở Paris, điều khiến Phanxicô trở về là do việc đào sâu sách Diễm ca dưới sự hướng dẫn của một cha dòng Biển Đức.Với ngài, một ánh sáng soi chiếu vào nhận thức của ngài là Thiên Chúa trong cuộc sống con người, là hành trình cá nhân trong mối tương quan liên vị.
Ngay cả trong biểu tượng ngài chọn cho Dòng Thăm Viếng lấy trái tim làm dấu hiệu, được nói nhiều trong di sản nhân học và tinh thần của ngài: một trái tim bị hai lưỡi đòng đâm thấu: tình yêu Thiên Chúa và tình yêu tha nhân. Nó cũng tương ứng với hai luận điểm trong tất cả suy tư và giáo huấn của ngài. Trước hết là luận điểm về tình yêu Thiên Chúa. Đó là hoa trái của lòng kiên nhẫn nơi ngài dành cho đào luyện nhóm chị em Thăm Viếng đầu tiên: những bài huấn đức được viết và biên tập thành tập sách. Đó cũng là nền tảng thành lập Hội Maria Margherita Alacoque 51 năm sau ngày mất của ngài. Vị thánh có những mạc khải mở ra lối đường tận hiến cho Thánh Tâm Chúa Giêsu trong Giáo Hội.
Luận cứ khác là tình yêu dành cho tha nhân vẫn chỉ còn là phần phụ lục, do cái chết của thánh Phanxicô vào 28/12/1622, hưởng dương 55 tuổi.
Học thuyết nhân học của Phanxicô là khát vọng và khả năng đi vào đối thoại với mọi người. Giá trị lớn lao của ngài chính là tình bạn. Don Bosco đã truyền tải thành tầm quan trọng của đồng hành cá nhân trong thế giới. Tất cả xây dựng trên nền tảng vững chắc của cõi lòng. Đó cũng chính là cuộc sống của thánh Phanxicô.
Giữa sự quan phòng và lòng thương mến
Hai suy tư về thế giới lắng nghe cõi lòng Thiên Chúa và mở cõi lòng đến với anh chị em gắn kết mật thiết nhau. Đó là cảm thức của ngài về Chúa Quan Phòng và cách thức ngài đến với tha nhân trong chính nhân vị của họ, qua sự ngọt ngào và lòng thương mến của mình.
Lòng tín thác vào Chúa Quan Phòng cắm rễ sâu nhờ thời gian học tập tại Paris và Padova: “Sự hồn nhiên thánh thiện” phó thác hoàn toàn không do dự nơi cõi lòng Thiên Chúa. Điều đó khiến tôi đón nhận tất cả mọi sự kiện và mọi hoàn cảnh xảy đến mỗi ngày. Tôi “không hề đòi hỏi hay từ chối điều gì” xảy đến với tôi trong mọi trường hợp vì tôi biết tất cả nằm trong tay Thiên Chúa. Thánh Phaolô cũng nhìn nhận như thế khi viết thư gởi tín hữu Rô-ma: “Chúng ta biết rằng: Thiên Chúa làm cho mọi sự đều sinh lợi ích cho những ai yêu mến Người, tức là cho những kẻ được Người kêu gọi theo như ý Người định. Vì những ai Người đã biết từ trước, thì Người đã tiền định cho họ nên đồng hình đồng dạng với Con của Người, để Con của Người làm trưởng tử giữa một đàn em đông đúc” (Rm 8,28-29).
Sự ngọt ngào của cõi lòng trước hết hướng về tha nhân, ngay cả khi không thân thiện. Thương mến người khác như một đặc tính. Nó là phản ảnh của lòng tín thác. Nhiều khi trong khóe nhìn cõi lòng con người, nó luôn mở ra cho hành động của Thiên Chúa hướng về cuộc sống viên mãn. Sự ngọt ngào và lòng thương mến chính là tiếp cận mang tính truyền giáo. Chúng dễ dàng đến với mọi hoàn cảnh trạng huống giữa ân sủng và tự do của cõi lòng những ai ta gặp gỡ. Do đó không chỉ là vấn đề đối nhân xử thế tốt.
Nếu chúng ta nghĩ về cách Don Bosco chuyển tải lòng thương mến này vào trong hệ thống giáo dục, người ta mới hiểu động lực sâu xa dường nào mà ngài nuôi dưỡng. Chính xác như từng xảy ra nơi thánh Phanxicô Salê.
Thực hành sứ mệnh ở Chiablese và châm ngôn “Da mihi animas” của Don Bosco
Kinh nghiệm phúc âm hóa mãnh liệt tại Chiablese từ 1593 (Bài phát biểu như một Quan chức) đến 1596 (Thánh Lễ Giáng Sinh ở Thonon) là nơi mà sứ mệnh mang đậm nét hiện thực trong cả cuộc đời thánh nhân. Thật vô cùng khó khăn (“Ai cũng nói lời tục tĩu trên môi và hòn đá trong tay ở đây”) nhưng đó là một cuộc khủng hoảng đã mang lại sự trưởng thành và biến đổi nhà truyền giáo ngay từ đầu, ngay cả trước khi điều đó xảy ra đối với những người thụ hưởng của ngài.
Cũng thật thú vị khi đọc những năm này như một sư phạm Thánh Thể. Bí tích Thánh Thể hữu hình được cử hành với đông đảo giáo dân, kiệu Thánh Thể – sau nhiều năm không cử hành (Giáng Sinh 1596). Như là đích điểm của hành trình sa mạc dài, ngài sống Thánh Thể trong cách âm thầm, giữa dân chúng và kẻ chống đối Giáo Hội mà ngài đến làm bạn với từng người trong họ.
Hãy nhớ rằng sự hiện diện của các công cuộc Salêdiêng phần đa ở giữa những người không phải Công giáo, linh đạo Thánh Thể này trở nên ngôn sứ: Từ nội tâm nhà truyền giáo đến với những người được sai tới với cả lòng kiên nhẫn và sự bền bỉ lớn lao. Chẳng cần công bố cách minh nhiên, nhưng luôn biết chờ đợi thời gian của Thiên Chúa dù lâu dài. Không mong chờ giáo dân đến đầy nhà thờ, mà hòa mình vào đoàn chiên bất cứ nơi nào và lúc nào. Cùng với Bí tích Thánh Thể và thời gian lâu dài quy hướng về thập giá và tin tưởng vào Đức Maria.
Tất cả nói lên đam mê giáo dục và phúc âm hóa của Don Bosco trong sự hiện diện của Thiên Chúa nơi Bí tích Thánh Thể và hiện diện liên lỉ của Đức Maria trong đời sống Nguyện Xá, ở giữa thanh thiếu niên, tìm được sức mạnh mỗi ngày để thực hành “Xin cho tôi các linh hồn, còn sự khác xin cứ lấy đi.”
Thế nhưng, truyền thông thế nào?
Thánh Phanxicô Salê là bổn mạng các nhà báo. Sức hấp dẫn đặc sủng nơi ngài là một nhà truyền thông. Nhiều người rất ngưỡng mộ về ngài. Một đàng ngài dành tình yêu và đam mê trong suy tư về văn hóa và nhân học hướng thiện. Ngài thể hiện sự hài hòa đầy sáng tạo và cổ võ khích lệ chú tâm đối thoại với ai có khả năng và giỏi giang hơn trong nhiều lãnh vực. Đàng khác, thánh Phanxicô Salê là bậc thầy truyền thông cho mọi người. Ngài cũng là một vĩ nhân giao thiệp qua mọi cách thế trong điều kiện sống của ngài. Chỉ cần nghĩ đến khối lượng thư khổng lồ mang tầm quan trọng trong sứ vụ giám mục và thánh nhân.
Cũng trong những gì chúng ta có về Don Bosco là trở thành môn đệ nhiệt thành của ngài, trong các phương tiện mới theo cách thức của ngài (Phổ biến báo chí “đại chúng”): 318 tác phẩm do Don Bosco biên soạn … trung bình cứ hai tháng một tác phẩm. Đồng thời, đây là một thông điệp mang tính thời sự và thách đố rất thực của thế giới hôm nay mà truyền thông là thực tại trung tâm.
Thánh Phanxicô Salê trong cách đồng hành giới trẻ của Don Bosco: các đặc sủng nảy nở và sinh hoa kết trái trong nhau
Có sự “hiệp thông nơi các thánh” thực sự trong nghệ thuật giáo dục và linh đạo Don Bosco. Chúng không đến từ hư vô mà được cắm rễ sâu xa. Đó là hoa trái của Chúa Thánh Thần trong lịch sử Giáo hội từ thuở xưa. Nó không phải là sự bổ túc cũng không phải là bản sao. Đúng hơn là bông hoa mới kết trái do bởi công việc của Thần Khí làm sống động nơi Giáo hội với thánh Phanxicô Átxidi, thánh Inhaxiô, thánh Đaminh và Têrêxa Avila.
Một đề xuất tuyệt vời cho Giáo hội hôm nay và không nghi ngờ nơi Gia Đình Salêdiêng Don Bosco: Đó chính xác là phát huy nghệ thuật đồng hành trong hành trình đức tin đặc biệt của nhiều thanh thiếu niên nam nữ và giới trẻ trên thế giới chưa biết Thiên Chúa, cũng như những người đói khát mà chưa hề biết về Ngài. Thật là “Salêdiêng” để cảm thấy và tin chắc rằng mỗi người cần “một người bạn của tâm hồn” để tìm kiếm lời khuyên, sự giúp đỡ, hướng dẫn và tình bạn.
Để kết thúc những định hướng tổng hợp, bên cạnh đó, Hoa Thiêng 2022 có thể phát triển trong toàn thể Gia đình Salêdiêng Don Bosco trên khắp thế giới với lời mời gọi của nguyên ĐTC Biển Đức XVI cuối bài phát biểu của ngài. Ngài mời gọi chúng ta bước đi trong “tinh thần tự do” của chứng từ gương lành nơi thánh Phanxicô Salê. Một tấm gương nhân bản Kitô giáo thúc đẩy chúng ta lắng nghe. Chỉ trong Thiên Chúa mới làm no thỏa khát vọng và nỗi nhớ về Ngài: “Các anh chị em thân mến, trong thời đại như chúng ta luôn tìm kiếm tự do, ngay cả với bạo lực và bất ổn, sự hợp thời của người thầy vĩ đại về tâm linh và hòa bình này, người đã mang đến cho các môn đệ của mình “tinh thần tự do”, tinh thần thực sự, thánh Phanxicô Salê là một nhân chứng mẫu mực của chủ nghĩa nhân bản Kitô giáo; với phong cách quen thuộc của mình, với những ngôn từ đôi khi có nét thơ, ngài nhắc nhở chúng ta rằng con người đã gieo vào sâu thẳm bên trong của họ niềm khao khát đối với Thiên Chúa và rằng chỉ nơi Ngài, họ mới có thể tìm thấy niềm vui đích thực và sự viên mãn trọn vẹn nhất. ”
Cha Bề Trên Cả Ángel Fernández Artime SDB
Trung Hoàn SDB chuyển ngữ