BÀI SUY NIỆM: NGÔI LỜI VÀ KHÚC CA TẠ ƠN CUỐI NĂM

Trong những giờ phút cuối cùng của năm 2025, khi thế giới đang chuẩn bị khép lại một hành trình 365 ngày để bước sang một trang sử mới, Giáo hội mời gọi chúng ta dừng lại trước một thực tại vĩnh cửu: Ngôi Lời nhập thể. Bài Lời Tựa của Tin Mừng theo Thánh Gioan hôm nay không chỉ là một áng văn chương hùng tráng, mà còn là một sứ điệp hy vọng cho nhân loại đang lữ thứ giữa dòng thời gian. Đứng trước ngưỡng cửa của năm mới, chúng ta được mời gọi nhìn lại quá khứ qua lăng kính của Ánh Sáng thật, để nhận ra rằng: dù thời gian có trôi đi, tình yêu của Thiên Chúa nơi Ngôi Lời vẫn luôn ở lại.

1. LỜI CHÚA: Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan (Ga 1, 1-18)

“Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lời. Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa. Nhờ Ngôi Lời, vạn vật được tạo thành… Ngôi Lời là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người… Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta. Chúng tôi đã được nhìn thấy¹ vinh qu²ang của Người, vinh quang mà Chúa Cha ban cho Người, là Con Một đầy tràn ân sủng và sự thật³.”

Tóm tắt nội dung: Đoạn Tin Mừng công bố về thần tính và sự nhập thể của Ngôi Lời. Ngài là nguồn sống, là ánh sáng chiến thắng bóng tối và là Đấng đem đến ơn làm con Thiên Chúa cho những ai tin vào danh Ngài.

2. GIẢI THÍCH LỜI CHÚA

Bản văn vĩ đại này mặc khải cho chúng ta những chân lý đức tin then chốt:

• Sự tiền hữu của Ngôi Lời: Trước khi có thời gian, đã có Ngôi Lời. Ngài là trung gian của công trình sáng tạo. Điều này khẳng định rằng cuộc đời mỗi người chúng ta không phải là một sự tình cờ, nhưng được tạo dựng nhờ Ngài và cho Ngài.

• Mầu nhiệm Nhập Thể: “Ngôi Lời đã làm người và cư ngụ giữa chúng ta”. Thiên Chúa không đứng ngoài nỗi đau của con người. Ngài đã bước vào lịch sử, mang lấy thân xác giới hạn của chúng ta để thánh hóa thời gian và biến nó trở thành lịch sử cứu độ.

• Sự sung mãn của Ân sủng: Qua Chúa Giêsu, chúng ta không chỉ biết về Thiên Chúa, nhưng chúng ta còn được thông phần vào sự sống của Ngài, lãnh nhận “ơn này chồng chất lên ơn kia”.

3. LIÊN HỆ VỚI BÀI ĐỌC I (1 Ga 2, 18-21)

Sự liên kết giữa Bài đọc I và Tin Mừng hôm nay mang tính thời điểm rất cao. Thánh Gioan cảnh báo: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ, đây là giờ cuối cùng”.

Trong ngôn ngữ Kinh Thánh, “giờ cuối cùng” là thời điểm của sự phân định giữa sự thật và dối trá, giữa Ngôi Lời và những “phản Kitô”. Khi chúng ta đang ở “giờ cuối cùng” của năm dương lịch, lời nhắc nhở này trở nên khẩn thiết: Chỉ có sự xức dầu từ Chúa Thánh Thần và việc gắn bó với Ngôi Lời – Đấng là Sự Thật – mới giúp chúng ta đứng vững trước những biến động của thế gian. Kết thúc một năm cũ là để bước vào một sự khởi đầu mới trong Chân Lý.

4. SUY NIỆM VÀ ĐÀO SÂU 

Điểm thứ nhất: Nhìn lại thời gian qua lăng kính Ánh Sáng.

Mỗi năm trôi qua, chúng ta thường tiếc nuối những gì đã mất hoặc lo âu về tuổi tác. Nhưng Lời Chúa nhắc chúng ta: “Ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, và bóng tối đã không diệt được ánh sáng”. Nhìn lại năm 2025, có thể có những khoảng tối của thất bại, bệnh tật hay chia ly, nhưng Ánh Sáng của Ngôi Lời vẫn âm thầm chiếu tỏa qua những nghĩa cử bác ái, qua sự nâng đỡ của cộng đoàn và qua sức mạnh nội tâm mà Chúa ban. Chúng ta tạ ơn vì Ánh Sáng ấy chưa bao giờ tắt lịm trong đời mình.

Điểm thứ hai: Quyền làm con Thiên Chúa – Gia sản vĩnh cửu.

Thánh Gioan nhấn mạnh rằng Ngôi Lời ban cho chúng ta “quyền trở nên con Thiên Chúa”. Giữa một thế giới thực dụng, giá trị con người thường bị đánh giá qua thành công hay tài sản. Ngày cuối năm là lúc chúng ta cần xác tín lại căn tính sâu xa nhất của mình: Tôi là con cái Chúa. Mọi danh vọng trần thế sẽ qua đi theo năm tháng, nhưng phẩm giá này là bất biến. Ý thức điều này giúp chúng ta bước vào năm mới với một tâm thế tự do, không còn nô lệ cho sự sợ hãi hay những áp lực thế gian.

Điểm thứ ba: Đón nhận sự sung mãn của Ơn Sủng.

“Từ nguồn sung mãn của Người, tất cả chúng ta đã lãnh nhận hết ơn này đến ơn khác”. Cuộc đời người Kitô hữu là một chuỗi hồng ân nối tiếp nhau. Có những ơn lành hiển hiện như thành công trong công việc, nhưng cũng có những ơn “trá hình” dưới dạng những thử thách để giúp ta trưởng thành hơn. Suy niệm về sự sung mãn của Ngôi Lời giúp chúng ta kết thúc năm cũ không bằng sự oán trách, nhưng bằng lời kinh Te Deum – Tạ Ơn Thiên Chúa – vì tất cả những gì Ngài đã gởi đến.

5. SUY TƯ CỦA GIÁO HỘI

Đức Thánh Cha Phanxicô đã từng nói trong bài giảng cuối năm: “Thời gian không phải là một thực thể rời rạc, mà là một không gian của lòng thương xót Thiên Chúa”.

Giáo hội mời gọi chúng ta đừng để ngày cuối năm trôi qua trong những buổi tiệc tùng lãng phí, nhưng hãy dành thời gian để hồi tâm. Hội Thánh dạy rằng: Thiên Chúa là chủ của thời gian. Khi chúng ta dâng giờ phút giao thừa cho Ngôi Lời, chúng ta đang xin Ngài thánh hóa quá khứ và chúc lành cho tương lai. Giáo hội cũng nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm loan báo Ngôi Lời: Giống như Thánh Gioan Tiền Hô đã làm chứng cho Ánh Sáng, mỗi giáo dân cũng phải trở thành chứng nhân cho Sự Thật giữa một xã hội đang dần đánh mất niềm tin.

6. HƯỚNG SUY TƯ SỐNG HẰNG NGÀY  

Thưa Cha và anh chị em, để lời suy niệm này trở thành sức mạnh cho hành trình mới, chúng ta cùng thực hành:

1. Viết “Nhật ký Hồng ân”: Trong tối nay, hãy dành một khoảng lặng để ghi lại những biến cố mà bạn nhận ra bàn tay Chúa dẫn dắt trong năm qua. Hãy dâng lời tạ ơn cụ thể cho từng ơn lành đó trước khi đồng hồ điểm 12 giờ đêm.

2. Chọn một “Lời” cho năm mới: Trong đoạn Tin Mừng hôm nay, hãy chọn lấy một câu chạm đến lòng bạn nhất (ví dụ: “Ánh sáng chiếu soi trong bóng tối” hoặc “Ngôi Lời ở cùng chúng ta”) để làm châm ngôn sống cho năm mới 2026.

Lời nguyện kết: Lạy Chúa là Ngôi Lời vĩnh cửu, Ngài là khởi đầu và là tận cùng của đời con. Khi năm cũ khép lại, con xin dâng tất cả những yếu đuối, những thành công và cả những dang dở của con cho Ngài. Xin ánh sáng của Ngài tiếp tục dẫn lối cho con trong năm mới, để mỗi ngày qua đi, con lại được lớn lên trong ân sủng và sự thật của Chúa. Amen.