Sự khôn ngoan và niềm hy vọng trong nền văn hóa kỹ thuật số

THƯ GỬI CÁC HỘI VIÊN CAO NIÊN

Chia sẻ sự khôn ngoan và niềm hy vọng trong nền văn hóa kỹ thuật số

Cha Gildasia Mendes – Tổng Cố Vấn Truyền Thông Xã Hội

Anh em thân mến

Với tình huynh đệ chân thành, tôi ngỏ lời với anh em qua những dòng này, để chúng ta cùng nhau khám phá ý nghĩa của việc sống với sự khôn ngoan và niềm hy vọng trong một thời đại được đặc trưng bởi văn hóa kỹ thuật số.[1] Bức thư này là kết quả từ mong muốn mà anh em đã bày tỏ để cha chia sẻ với anh em một số suy tư về cách chúng ta có thể tiến bước trên vùng biển văn hóa kỹ thuật số này và định hướng bản thân bằng la bàn của Tin mừng.

1. Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống. Anh em đã được chứng kiến ​​những cuộc cách mạng đáng kinh ngạc: sự phát triển của đài phát thanh và truyền hình, sự ra đời của những chiếc máy tính cá nhân đầu tiên, thời đại điện thoại đã dần dần mở đường cho sự kết nối toàn cầu. Cuộc phiêu lưu kỹ thuật số đã viết một trong những chương đầu tiên với việc tạo ra Arpanet vào những năm 1960, tiền thân của Internet. Vào những năm 1990, Internet đã thâm nhập vào gia đình và cuộc sống của hàng triệu người, với sự xuất hiện của các thiết bị di động như máy tính xách tay, máy tính bảng và điện thoại thông minh. Năm 1995, nền tảng mạng xã hội đầu tiên ra đời ở Hoa Kỳ và Canada, mở ra một kỷ nguyên trong đó việc chia sẻ thông tin và tích hợp nội dung đa phương tiện – như video, âm nhạc, phim ảnh, trò chơi và mua sắm – đã trở nên phổ biến hơn trong trải nghiệm trực tuyến.
2. Chúng ta là nhân chứng của một cuộc cách mạng. Với sự xuất hiện của Trí tuệ nhân tạo, chúng ta sẽ chứng kiến ​​những bước phát triển xa hơn và đáng kinh ngạc hơn nữa trong truyền thông. Không thể dừng hiện tượng này, giống như vào những năm 1900, không ai có thể ngăn chặn được sự bùng nổ của truyền thông đại chúng. Lựa chọn duy nhất mà chúng ta có là diễn giải nó và áp dụng kinh nghiệm của mình để phục vụ người khác.
3. Tất cả những người Salêdiêng đều là những nhà truyền thông. Trong các gia đình và cộng đoàn Salêdiêng, tất cả anh em đều đã trải nghiệm các công cụ truyền thông của thời đại, chẳng hạn như phim ảnh, máy chiếu slide, máy quay phim, máy ghi âm. Đó là các công cụ hiệu quả để thu hút giới trẻ trước sự ra đời của kỹ thuật số. Giờ đây, trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, tốc độ ngày càng tăng, ngay cả những đứa trẻ nhỏ nhất cũng có thể khám phá web, chơi trò chơi trực tuyến, truy cập nhạc và phim trên Internet.
4. Ở nhiều khía cạnh, kỹ thuật số đã thay đổi cách chúng ta làm việc, liên hệ, học tập và giải trí. Chúng ta biết những thách thức và cơ hội của nó và chúng ta là một phần của lãnh vực này. Đối với chúng ta, những người học được từ Don Bosco tầm quan trọng của việc bước đi theo thời đại, cần phải phân tích và hiểu nó để trở thành những nhân vật chính chứ không phải những nạn nhân.
5. Thời thế buộc chúng ta phải luôn thay đổi. Trong mọi giai đoạn của cuộc sống, với tư cách là những nhà giáo dục Salêdiêng, chúng ta được mời gọi tiến hóa theo thời đại hiện nay, nhằm mục đích giáo dục và truyền giáo thông qua đối thoại với các nền văn hóa khác nhau, dưới ánh sáng Tin Mừng. Điều này liên quan đến việc hiểu biết các hiện tượng khác nhau của con người, chẳng hạn như tính liên văn hóa và ngôn ngữ của giới trẻ và giải quyết các vấn đề chính trị và xã hội mới xuất hiện.
6. Những thay đổi lớn, những câu hỏi lớn. Thông thường, những người Salêdiêng lớn tuổi tự hỏi: làm thế nào tôi có thể thực hiện nhiệm vụ của mình trong thế giới đầy mật khẩu, cú nhấp chuột (click), lượt thích (like), ảnh, video, tin tức được tạo ra qua vô số thiết bị này? Làm thế nào chúng ta có thể tiếp tục thông truyền ơn gọi và sứ mạng của mình để phục vụ giới trẻ một cách nhân bản và mang tính Tin Mừng?
7. Trong Kinh thánh, chúng ta tìm thấy những nhân vật, ở tuổi già, đã có thể sống và truyền đạt thông điệp của Chúa một cách khôn ngoan và phù hợp. Chẳng hạn, Áp-ra-ham,[2] người trở thành người lãnh đạo và cha của dân tộc mình khi tuổi đã già, biểu tượng cho lòng can đảm và đức tin cần thiết để thực hiện các kế hoạch và sứ mệnh mới. Là một người cao niên khôn ngoan, Ap-ra-ham đã khơi dậy niềm hy vọng, bất chấp những điều không chắc chắn, những lời chỉ trích và thờ ơ.
8. Zaccaria, tôi tớ của Chúa và là chồng của Elizabeth, là hiện thân của một người lớn tuổi, với sự tận hiến, dung hòa việc chăm sóc gia đình và những cam kết thiêng liêng, trở thành đại sứ của niềm hy vọng. Trong bài ca vịnh[3] (Benedictus), ông loan báo sự xuất hiện của Đấng Cứu Thế. Tương tự như vậy, vào cuối đời, ông Simeon hát về niềm vui và lòng biết ơn (Nunc Dimittis), sau khi tận mắt đón nhận sự xuất hiện của Đấng Mêsia. Ông đại diện cho một người cao tuổi đang hân hoan với cuộc sống và với kế hoạch cứu rỗi của Thiên Chúa, đã vượt qua chính mình và biết cách chia sẻ niềm vui của mình.
9. Thánh Gioan Bosco, cha và thầy của chúng ta, dành mọi giây phút sống của ngài để phục vụ giới trẻ. Ngài truyền đạt tầm nhìn của mình thông qua sách, thư từ, hội họp, bài giảng, Tập san Salêdiêng, cũng như thông qua âm nhạc và nhiếp ảnh.[4] Cho đến cuối cùng, cuộc đời của ngài đã trở thành một thông điệp sống động cho người khác.
10. Dưới ánh sáng của tầm nhìn linh đạo Salêdiêng, câu hỏi chắc chắn nổi lên trước bức tranh toàn cảnh hiện tại là: làm thế nào tôi có thể mang tình huynh đệ, sự lắng nghe, cuộc trò chuyện, niềm vui được cùng nhau ngồi bàn ăn, trở lại như xưa trong thế giới kỹ thuật số đầy những kích thích và phiền nhiễu? Với tư cách là một linh mục và sư huynh Salêdiêng, làm thế nào tôi có thể sống một cách khôn ngoan và thi hành sứ mệnh truyền giáo trong thế giới phức tạp của các mạng kỹ thuật số này?
11. Trước tiên, hãy nhớ đâu là món quà đích thực nhất mà anh em có thể chia sẻ: Sự khôn ngoan Tin Mừng và hồng ân ơn gọi Salêdiêng của cuộc đời anh em. Hành trình đức tin, sự thăng tiến cá nhân, sự cam kết dấn thân của anh em trong đời sống thánh hiến, lòng trung thành của anh em với Don Bosco và tình yêu của anh em dành cho Đức Maria Phù Hộ Các Giáo Hữu, lòng trung thành của anh em với đặc sủng của chúng ta và sự tận hiến quảng đại của anh em đối với giới trẻ, chính là nội dung trọng tâm của thông điệp cần được truyền bá. Gương sáng có hiệu quả hơn lời nói: cách sống của anh em là thông điệp mạnh mẽ nhất mà anh em có thể đưa ra.
12. Thứ hai, thông điệp của anh em sẽ trở nên sống động nhờ kinh nghiệm hiệp thông trong cộng đoàn: đời sống huynh đệ và cầu nguyện, lòng yêu mến Lời Chúa, các Bí tích, việc phục vụ trong vui tươi, những giây phút thinh lặng và hy sinh.[5]
13. Thứ ba, sự khôn ngoan dựa trên Tin Mừng[6] của anh em sẽ là nguồn cảm hứng cho giới trẻ[7] và mọi thành viên trong Gia đình Salêdiêng. Nhờ đó anh em đã học được cách yêu thương và tha thứ; hiện diện giữa mọi người; sống đức tin và ơn gọi một cách đích thực, vốn là biểu hiện tình yêu của Thiên Chúa đối với người khác, đặc biệt là giới trẻ. Đây là thông điệp xác thực và đáng tin cậy nhất mà anh em có thể đưa ra trong thế giới kỹ thuật số.
14. Tất cả những gì anh em có đều góp phần vào sứ mạng Salêdiêng, vào việc truyền giáo và giáo dục giới trẻ trong cộng đoàn. Đừng cảm thấy lạc hậu theo thời gian. Những người bước đi với sự khôn ngoan và niềm hy vọng Tin Mừng luôn luôn trẻ trung. Do đó, anh em có thể tiếp tục cộng tác tích cực với sứ mệnh Salêdiêng trong cộng đoàn của anh em. Vì vậy, anh em là nhà truyền thông đầu tiên và quan trọng nhất của chúng ta.
15. Chúng ta biết rằng truyền thông đã thay đổi hình thức, nhưng những nguyên tắc cơ bản vẫn như cũ. Trong bối cảnh liên thế hệ và đa văn hóa của nhiều cộng đoàn của chúng ta, chúng ta luôn có thể vun trồng hồng ân trao đổi và xây dựng sự hiệp thông và tình huynh đệ trong một sứ mệnh chung.
16. Ngày nay, mọi Salêdiêng đều được “kết nối”. Điều quan trọng là phải đón nhận một cách sống và làm việc khác với một tinh thần cởi mở. Đó là việc trau dồi khả năng hiểu mọi người, cảm thấy mình là một phần trong sứ mệnh của cộng đoàn, không mất đi ước muốn phục vụ người khác với niềm vui và sự nhiệt tình.
17. Không gian kỹ thuật số là một vùng đất rộng lớn của lúa mì và cỏ dại.[8] Kỹ thuật số mở ra triển vọng rộng lớn cho sự phát triển con người và văn hóa. Tuy nhiên, điều hướng không gian này bằng sự thận trọng và khôn ngoan[9] là điều cần thiết. Điều này không có nghĩa là dán nhãn cho các hành vi hoặc đặt ra những quy định cứng nhắc, nhưng áp dụng sự phân định theo tinh thần Tin Mừng và Salêdiêng. Điều cần thiết là phải biết rằng đằng sau thế giới kỹ thuật số là những lợi ích chính trị, kinh tế và tư tưởng bị ẩn giấu. Do đó, hiểu và biết cách tránh rủi ro trở nên cần thiết.
18. Kinh nghiệm là vàng. Trải nghiệm cuộc sống của anh em trở nên quý giá vì đạo đức trở thành trung tâm phản ánh về truyền thông kỹ thuật số. Nó trở thành một ngọn hải đăng để chỉ hướng trong đại dương kỹ thuật số. Quả thế, các thuật toán làm nền tảng cho nó có thể đẩy tới tiêu thụ vô nghĩa, thao túng dữ liệu, vi phạm quyền riêng tư, truyền bá các luồng ý thức hệ tiềm ẩn. Chính vì lý do này, điều quan trọng là phải học cách tự bảo vệ mình, quản lý cẩn thận dữ liệu cá nhân cũng như quyền riêng tư của anh em và của người khác. Cuối cùng, hãy bảo vệ sức khỏe thể chất và tâm lý của anh em.
19. Chúng ta nhận thức được thực tế rằng kỹ thuật số không chỉ là mối nguy hiểm mà còn là nguồn cơ hội lớn, nếu được trải nghiệm bằng cách tiếp cận mang tính giáo dục và luân lý. Mạng lưới là một công cụ cơ bản để trao đổi thông tin, hợp tác, học tập, nghiên cứu, và truyền giáo.
20. Chúng ta hãy tiếp tục truyền thông với một trái tim rộng mở với anh em và với đôi mắt lưu ý đến thực tế. Chúng ta phải luôn nhớ rằng sống kỹ thuật số với tinh thần phê phán cho phép chúng ta không giới hạn suy nghĩ của mình vào một trái bong bóng khiến chúng ta xa rời cuộc sống thực: khỏi nghèo đói, khỏi chiến tranh, sự loại trừ, các vấn đề môi trường, khỏi các thiết bị kỹ thuật số và chủ nghĩa cá nhân. Kỹ thuật số không phải là một tấm bình phong giúp chúng ta thoát khỏi sự tiếp xúc trực tiếp với mọi người và khỏi sự hiện diện phong phú của cộng đoàn, nơi ấy, chúng ta chia sẻ kinh nghiệm và cảm xúc với anh em hội viên, giáo dân và giới trẻ.
21. Anh em thân mến, chúng ta hãy tiếp tục ra khơi cùng nhau với sự khôn ngoan và hy vọng, trong sự điều hướng của Đức Maria – ngọn hải đăng soi lối cho chúng ta. Trong số rất nhiều tên của Mẹ Maria, Stella Maris (Ngôi Sao Biển) là tên phù hợp nhất trong hành trình vượt đại dương kỹ thuật số của chúng ta. Cái tên này xuất hiện khi những nhà truyền giáo đầu tiên dũng cảm vượt đại dương.

Đức Maria là người hướng dẫn trong không gian vô tận; Mẹ là Mẹ, là Bà giáo và là Đấng hướng dẫn chúng ta định hướng trong thế giới kỹ thuật số.

Xin Mẹ Maria, Ngôi Sao Biển, luôn hướng dẫn chúng ta!.

Roma, năm 2024

Cha Gildasio Mendes – Tổng Cố Vấn Truyền Thông Xã Hội

Chuyển ngữ: Augustinô Đỗ Phúc, SDB

[1] X. Bước đi với giới trẻ trong nền văn hóa kỹ thuật số AGC 440, Tháng 8-Tháng 12 năm 2023

[2] X. Gen 12:1-9

[3] X. LC 1:68 -79

[4] X. Thư luân lưu về việc truyền bá sách hay của Thánh Gioan Bosco (19 tháng 3 năm 1885), trong Ceria E., Thư tín của Thánh Gioan Bosco volume 4, thư 2539.

[5] X.Thánh Gioan Phaolô II. Tông thư Salvifici Doloris gửi các Giám mục, Linh mục, Gia đình Tu sĩ và Tín hữu của Giáo hội Công giáo về ý nghĩa Kitô giáo của nỗi đau khổ của con người.

[6] X. Ủy ban Kinh thánh Giáo hoàng. “Con người là gì?” (Thánh vịnh 8:5). Hành trình nhân học theo Kinh thánh, số 56

[7] X. Hiến luật Salêdiêng số 14.

[8] X. Mt 13:24

[9] “Người khôn ngoan là người sáng tạo: họ lý luận, đánh giá, cố gắng hiểu sự phức tạp của thực tế và không để mình bị choáng ngợp bởi cảm xúc, sự lười biếng, áp lực và ảo tưởng.” (X. Đức Thánh Cha Phanxicô, tiếp kiến chung. Quảng trường Thánh Phêrô, Thứ Tư, ngày 20 tháng 3 năm 2024).