Khi kết thúc cuộc gặp gỡ của các hội viên truyền giáo vùng Âu Châu tại Munich năm 2016, cha Guilermo Basnes (Tổng Cố Vấn Truyền Giáo) đã đưa ra quyết định: để kỷ niệm 10 năm kế hoạch tái truyền giáo vùng Châu Âu (2008-2018: khởi xướng bởi cha nguyên Bề Trên Cả Paschal Chavez), sẽ tổ chức cuộc hành hương Compostela (Pilgrimage of Compostela) – được biết đến với tên gọi ‘con đường của thánh Gia-cô-bê Cả’ (The Way of Saint James the Great). Từ ngày 11-18/02/2018, hội viên truyền giáo vùng Âu Châu, (38 thành viên – bao gồm quý Bề trên trong Ban Truyền giáo: Cha Guilermo Basanes, Cha Gianni Rolandi và cha Martin Lasarte) đã qui tụ về Madrid, thủ đô Tây Ban Nha, để lên đường cho chuyến hành hương này.
Niềm vui như vỡ òa tại phi trường Marid khi anh em hội viên chào đón nhau. Niềm vui lớn nhất đó là sự hiện diện của Cha Guilermo Basanes, ngài đã chào đón từng anh em khi đặt chân đến phi trường. Và trên hết là sự góp mặt của những hội viên mới đặt chân lên vùng đất Âu Châu này; trong đó có hai hội viên trẻ đến từ Tỉnh dòng Việt Nam-Mongolia thân yêu: Thầy Giuse Phạm Xuân Hoan (Thuộc Tỉnh dòng Bắc Bỉ & Hà Lan, thầy sẽ khấn trọn trong ơn gọi Salêdiêng Sư huynh vào ngày 20/05/2018, lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống-Pentecost, xin hiệp lời cầu nguyện cho Thầy), thầy Giuse Trần Hiền Vinh (Thuộc Tỉnh dòng Irland, đang trong thời gian tập vụ). Và cha Phêrô Nguyễn Ngọc Lương (Thuộc Tỉnh dòng Pháp-Nam Bỉ, ngài thụ phong linh mục ở Việt Nam và mới trở lại Pháp).
‘Hành hương Santiago’ đã được khởi xướng từ năm 812, khi mộ của thánh tông đồ Gia-cô-bê được tìm thấy. Dựa theo những lời chứng hào hùng, thánh tông đồ Gia-cô-bê (anh em với thánh tông đồ Gio-an) đã đặt chân đến Tây Ban Nha để rao giảng Tin Mừng. Thế nhưng ngài đã trở lại Jerusalem và tử đạo (chém đầu) năm 44AD. Sau đó, các môn đệ của thánh Gia-cô-bê đã đưa thi hài của ngài đến Tây Ban Nha. Từ đây, có hai câu chuyện kể về sự tích ngôi mộ của ngài. Câu chuyện thứ nhất kể rằng khi các môn đệ di chuyển thi hài của ngài bằng thuyền, một cơn bão lớn ập tới và thi hài của ngài bị cuốn đi. Tuy nhiên, nhiều năm sau, thi hài của ngài đã được tìm thấy và phép lạ đã diễn ra khi thi hài của ngài vẫn còn nguyên vẹn vì được bao bọc bởi những vỏ sò (Scallop). Sau đó, thi hài ngài được chôn cất tại Santiago de Compostela (địa danh Santiago, trong tiếng địa phương là Galician: cuộc nổi dậy của Vulgar; và trong tiếng Latin: Sancti Iacobi – Saint James). Câu chuyện thứ hai kể rằng thi hài của ngài được các thiên thần di chuyển bằng thuyền. Khi chiếc thuyền chuẩn bị cập bến, một cuộc đón nàng dâu đang diễn ra. Chú rể cưỡi trên lưng ngựa, và khi nhìn thấy chiếc thuyền, chú ngựa bỗng dưng dừng bước. Người và ngựa đều ngã xuống biển. Thế nhưng diệu kì thay, cả người và ngựa không có một vết thương nào bởi vì được những con sò biển bao bọc. Và tất nhiên, thi hài của thánh tông đồ được chôn sau đó tại Santiago (phía bắc Tây Ban Nha). Trải qua dòng lịch sử, những người đến viếng mộ thánh Gia-cô-bê, đến nhiều vùng khác nhau, đã tạo nên đường mòn và trở nên cuộc hành hương, hoặc tĩnh tâm. Những người hành hương có thể ‘đi bộ’, ‘đạp xe’, hoặc cũng có thể ‘cưỡi ngựa’. Trong số rất nhiều đoạn đường khác nhau dẫn đến Santiago, Con đường Pháp (The French Way) và Con Đường phía bắc Tây Ban Nha (Northern Spain) đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới (World Heritage).
Trong cuộc hành hương này, anh em truyền giáo vùng Âu Châu khởi hành từ Sarria (thứ Hai) đến Santiago (thứ Sáu) – khoảng 100km. Mỗi ngày, anh em đi bộ trên dưới 20km (dài nhất là 29km) và phải đeo bao lô gồm tất cả hành trang cho chuyến hành hương (khoảng 8kg). Thời khóa biểu của cuộc hành hương như sau:
6:30 Thánh Lễ và theo sau là Điểm tâm
8:00 Khởi hành
10:00 Lần hạt (theo nhóm)
12:00 Kinh Truyền Tin
15:00 Cơm trưa tại nơi đến và nghỉ ngơi
17:00 Gặp gỡ & chia sẻ
20:00 Kinh chiều & Nguyện ngắm
21:00 Cơm tối & huấn từ
Và từng ngày đều có chủ đề để anh em suy niệm. Ngày đầu tiên – thứ Hai, với chủ đề: Con đường; ngày thứ Ba: Đôi dép; thứ Tư lễ tro: Tro; ngày thứ Năm: Chiếc gậy mục tử; và ngày cuối cùng thứ Sáu với chủ đề: Đất thánh. Phải nói rằng trong suốt cuộc hành hương, thời tiết không đứng về phía anh em. Ngày đầu tiên, tuyết rơi và mưa trong những ngày còn lại. Bởi thế, một số anh em đã bị dộp chân, xưng chân và giày, quần áo bị ướt. Thậm chí một số anh em đã không thể tiếp tục cuộc hành trình.
Anh em Việt Nam luôn luôn tươi vui và hoạt náo, đặc biệt dưới sự sinh động của Cha Dominic Savio Hùng (Hungary). Trên hết, trong dịp hành hương này, anh em Việt Nam đã cùng nhau tổ chức năm mới (trong thánh lễ và Quán Bar). Một anh em Việt Nam đã chia sẻ, đây là lần đầu tiên được đón tết xa nhà mà có nhiều anh em salesian như thế, thật là hạnh phúc và ấm cúng tình gia đình. Một cái Tết đầy ý nghĩa bời vì quí bề trên đã cầu nguyện cách đặc biệt cho anh em Việt Nam trong thánh lễ tại nhà thờ Chánh Tòa và tất nhiên là anh em Việt Nam cùng quây quần bên nhau để chia sẻ niềm vui. Quan trọng hơn tất cả trong chuyến hành hương này, anh em truyền giáo Việt Nam luôn cầu nguyện cho tỉnh dòng Việt Nam-Mongolia ngày càng phát triển trên con đường giáo dục thanh thiếu niên và trên con đường thánh thiện.
Khi đặt chân đến Satiago, thứ Bảy 17/02, anh em có thời gian linh lặng, cầu nguyện và hồi phục sức khỏe. Đây quả thực là thời gian quí báu cho mỗi hội viên để cùng nhìn lại cuộc hành hương và nhìn lại chính ơn gọi Salesian của mình. Riêng đối với bản thân, tôi dành một ít thời gian để khám phá trung tâm của Santiago và thời gian còn lại là cho sự Thinh Lặng. Tôi đã vào bảo tàng của nhà thờ chánh tòa, nơi đây đã từng là nơi mà các ẩn sĩ ở, một nơi hoàn toàn cách biệt với bên ngoài mặc dù nằm ngay trung tâm của thành phố. Khám phá vẻ đẹp của bảo tàng và trên hết là được nếm trải không khí thinh lặng của thời Trung cổ, tôi như được chìm đắm trong vòng tay yêu thương của Thiên Chúa. Đối với bản thân tôi, điều mà tôi học hỏi trong suốt cuộc hành trình, đó là sự kiên định trên con đường ơn gọi. Mặc dù mưa và đôi bàn chân mỏi mệt, thế nhưng những tất cả đã không bỏ cuộc, vẫn đi bộ và hoàn tất cuộc hành trình. Nhìn và đồng hành cùng những anh em với những bước chân khập khĩnh, tôi học được rằng trên hành trình ơn gọi tôi rất cần đến những anh em Salesian để nâng đỡ, để yêu thương. Và tôi tái khám phá điều quan trọng đó là ‘Nụ Cười – Nét Tươi Duyên Của Người Salesian – Sự Chân Thành’ sẽ là hành trang để vun đắp đời sống cộng thể và sứ mệnh.
Từng anh em trong chuyến hành hương nhận được ‘Giấy chứng Nhận’ (Certificate) bởi vì đã hoàn tất chặng đường 100km. Khi bắt đầu chuyến hành hương, mỗi anh em nhận được ‘Cuốn Hộ Chiếu’. Khi đặt chân đến những địa danh, nhà thờ, hoặc cửa hàng, anh em sẽ được đóng dấu trên cuốn hộ chiếu để ghi nhớ những nơi mình đã đi qua. Những ngày ở Santiago, thời tiết thật là đẹp. Anh em được tham dự thánh lễ ở nhà thờ chánh tòa và được chứng kiến cảnh xông hương nổi tiếng của Santiago. Anh em cũng được mời gọi cầu nguyện trước mộ thánh Tông Đồ Gia-cô-bê. Vào ngày Chúa nhật, anh em tham dự thánh lễ trong nhà nguyện nhỏ ấm cúng trong nhà thờ Chánh Tòa trước khi chào tạm biệt nhau. Trước khi rời Santiago, tôi cũng tranh thủ mua vài món đồ để làm kỉ niệm và quà cho cộng thể (Cheese and Red Wine). Trong chuyến hành hương này, anh em truyền giáo Việt Nam đã quyết định sẽ đến Hungary nhân dịp kỉ niệm 10 Linh Mục của Cha Hùng. Hi vọng đến thời gian đó, tất cả anh em truyền giáo Việt Nam ở Châu Âu có thể qui tụ và cùng nhau chia sẻ niềm vui của người truyền giáo Salêdiêng.
Hoàng Phúc, SDB