Một tháng trước khi từ trần, lúc trời nhá nhem tối sau một ngày vật vã nửa mê nửa tỉnh, Don Bosco cho gọi hai người con thân tín là cha Rua và Đức Giám Mục Cagliero đến. Vận dụng chút hơi tàn, Don Bosco nói với hai cha và hướng đến các anh em Salêdiêng: “Các con hãy yêu thương nhau như anh em ruột thịt; hãy yêu thương nhau; hãy giúp đỡ nhau và chịu đựng lẫn nhau như anh em của nhau”. Trễ hơn, với giọng thều thào ngài thêm: “Các con hãy hứa với cha là sẽ yêu thương nhau như anh em”.
Với Don Bosco, yêu thương và hiệp nhất là một điệp khúc được liên tục lặp lại.
Trong một bài huấn từ năm 1875, Ngài nói: “Các con hãy hết sức nâng đỡ lẫn nhau. Trong Nhà chúng ta cần có sự đồng thuận giữa các bề trên. Thật khốn cho chúng ta nếu như các bề dưới lại có thể nói: “Các bề trên không hoà hợp với nhau lắm đâu; người muốn thế này, người khác lại không muốn; người này ủng hộ, người kia lại chống đối lại chính ý kiến đó”. Các con hãy luôn nâng đỡ lẫn nhau trước mặt trước mặt các bề dưới. Hãy dùng mọi phương thế để bày tỏ rằng mọi người chúng con luôn nhất trí, cả khi một ai đó thuộc quyền nhận ra sự không hài lòng ấy. Các con hãy nâng đỡ lẫn nhau bằng cả lời khen ngợi dành cho nhau, trong đó bày tỏ sự quý mến lớn lao mà chúng ta đem đến cho nhau”.
Một bé gái được hỏi: “Khi nào thì em nhận ra gia đình em hạnh phúc?”. Em đưa ánh mắt nhìn vào người hỏi chuyện và đơn sơ trả lời: “Khi ba và mẹ em hôn nhau”.
Điều mà mọi người con đều cảm nhận được là tình yêu hợp nhất giữa cha mẹ là đá tảng trên đó con cái xây dựng đời sống của mình. Cho nên, khi cha mẹ tỏ tình thương mến giữa nhau thì không cần phải nấp sau tủ để diễn tả tình yêu. Hãy nhớ mỗi lần họ nói lên tình yêu thương ngang qua cử chỉ hay lời nói, thì một dòng suối ấm áp của sự an toàn bao bọc lấy con cái của họ.
Ràng buộc nền tảng giữa các thành phần trong gia đình phải là sự ràng buộc tình cảm. Còn những ràng buộc khác như pháp lý, kinh tế, và cả huyết thống nữa cũng không đáng kể. Nơi nào một đứa trẻ cảm thấy sự hiện diện của tình yêu và chia sẻ thực sự thì em sẽ cảm thấy đó là gia đình. Em thậm chí chẳng biết các nhà nhân chủng học, tâm lý học, xã hội học, hay luật học nói gì về nhóm người yêu thương nhau và yêu thương em, nhưng em biết rất rõ rằng giữa những người này có một mối tình cảm, và cả em cũng có trong số đó. Chính bầu khí này làm cho gia đình tồn tại. Đây là điều mà cả chúng ta lẫn trẻ em đều biết rõ.
Bầu khí này và chỉ duy nhất bầu khí này là mảnh đất đem lại các trẻ và thanh thiếu niên dưỡng chất nhân bản, đạo đức, tâm lý và văn hoá làm cho em lớn lên. Tình yêu thương này như bến cảng mà từ đó các em khởi hành để giong buồm ra đi chinh phục thế giới.
Nhưng một đứa trẻ có thể trở thành tự lập, có thể học tập đối mặt với cuộc sống, có thể rời khỏi bến cảng chỉ khi nó chắc chắn rằng bến cảng còn ở đó, ở đó mãi mãi và nó có thể quay trở lại bất cứ lúc nào, khi nó muốn hay phải trở về. Gia đình phải là một bến cảng người ta có thể bám vào cách tuyệt đối, mù quáng. Chẳng có gì tệ hại hơn cho bằng một đứa trẻ đang tuổi lớn cảm thấy mình bị bỏ rơi, phập phồng lo sợ trước viễn cảnh gia đình tan vỡ, và phía sau nó là sự trống rỗng.
Điều này cho thấy một trách nhiệm nặng nề nhưng đẹp đẽ đè trên vai các bậc phụ huynh. Mối tương quan có giữa họ là nguồn ổn định và an toàn đầu tiên cho con cái. Chính vì điều này họ cần phải dành thời gian để cùng nhau tâm sự, để hoà giải những điểm bất đồng, và không phát ra những lời nói gây bất hoà, để cùng nhau lớn lên trong sự “trưởng thành tình cảm”, cùng với nhiều những phẩm chất như sự quảng đại, chịu đựng, thích nghi, thấu hiểu, khôn khéo…
Những trẻ em học biết cư xử như những người nam, người nữ ngang qua cha mẹ. Từ họ, các em cũng hấp thụ cách thức tương quan giữa các phái tính.
Có một trẻ em 7 tuổi đã tuyên bố xanh rờn như sau: “Lớn lên con sẽ lấy vợ vì vợ con sẽ luôn dọn dẹp nhà cửa thứ tự và con sẽ không phải vất vả. Con sẽ chẳng động tay giúp vợ con vì con là một người đàn ông. Con sẽ luôn ở nhà và nếu cần sẽ sửa phạt chúng!”.
Chúng ta hãy tìm một thời điểm thanh thản trong ngày, cha và mẹ hãy nhìn sâu vào mắt nhau và cùng trả lời cho câu hỏi: “Đâu là điều chúng ta thực sự mong muốn cho con cái của chúng ta?”
Chuyển ngữ từ Genitori felice con il sistema di Don Bosco