(ANS – Thành Vatican) – Thời gian chờ đợi đã kết thúc, và chỉ trong một vài giờ nữa, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ mở Cửa Thánh của Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô để khai mạc Năm Thánh 2025, dành cho chủ đề Hy Vọng. Hy vọng này, “không làm chúng ta thất vọng”, được nhấn mạnh trong Tông Sắc Spes non confundit của Đức Thánh Cha. Đó là niềm hy vọng thiết thực trong một thế giới đang đầy dẫy chiến tranh, chia rẽ, nghèo đói, và khủng hoảng khí hậu, vốn dường như chỉ mang tới đau khổ và phiền muộn.
Trong một bài đăng trên tài khoản X@Pontifex của mình, một kênh hiện đã trở thành công cụ ưu việt để tiếp cận đồng thời hàng triệu người bằng chín ngôn ngữ, Đức Thánh Cha nhấn mạnh tính chất thân mật của sự kiện Giáo hội quan trọng này.
Một trong những hình ảnh biểu tượng của mọi Năm Thánh là việc Đức Thánh Cha bước qua ngưỡng của Cửa Thánh. Khoảnh khắc này có nguồn gốc sâu xa từ thời Trung Cổ, với hình ảnh người hành hương đầu tiên bước qua ngưỡng cửa luôn là Giám mục của Rôma. Như Giovanni Rucellai của Viterbo mô tả vào năm 1450, chính Đức Thánh Cha Martinô V đã lần đầu mở Cửa Thánh trong lịch sử các Năm Thánh vào năm 1423, với nền của Đền Thờ Thánh Gioan Latêranô. Tại Đền Thờ Thánh Phêrô, việc mở Cửa Thánh lần đầu tiên được ghi nhận vào dịp Giáng Sinh năm 1499. Đức Thánh Cha Alexander VI đã ban hành sắc lệnh yêu cầu mở Cửa Thánh không chỉ tại Đền Thờ Thánh Gioan Latêranô, mà còn tại các đền thờ Rôma khác.
Nghi Thức Mở Cửa Thánh
Việc Đức Thánh Cha mở Cửa Thánh đánh dấu khởi đầu của Năm Thánh. Năm Thánh 2025 sẽ khai mạc với nghi thức này, tiếp theo là Thánh Lễ Đêm Giáng Sinh trong Đền Thờ Thánh Phêrô. Bức tường bịt kín cửa từ bên trong đã được tháo dỡ trong những ngày vừa qua, và chiếc hộp kim loại chứa chìa khoá mở cửa đã được lấy ra. Đức Thánh Cha sẽ đẩy để mở cửa cách tượng trưng, và vì lý do an toàn, việc sử dụng búa (trước đây từng được sử dụng để đập lớp gạch bịt kín cửa từ phía ngoài), đã bị loại bỏ. Sau khi Đức Thánh Cha chủ sự nghi thức, cánh cửa sẽ được để mở trong suốt năm, để khách hành hương có thể đi qua. Cử chỉ này cho phép tín hữu trải nghiệm trọn vẹn ân xá liên kết với Năm Thánh. Việc bước qua ngưỡng cửa này là dấu chỉ biểu lộ con đường hoán cải của mỗi người được khắc ghi bằng cuộc gặp gỡ với Đức Kitô, “Cánh Cửa” dẫn chúng ta đến với Chúa Cha. Các Năm Thánh là một phần trong bề dày lịch sử đức tin sâu sắc, nơi cánh cửa mở ra cho toàn thế giới. Đây là hành trình mà những bước chân của Đức Thánh Cha hoà nhịp cùng dân Thiên Chúa trên con đường hoán cải và thứ tha.
Năm Thánh 1900
Mục đích của Năm Thánh 1900 là để vượt qua những thách đố của tiến trình hiện đại hoá. Vào ngày 24 tháng 12 năm 1899, Cửa Thánh đã được mở. Ngay từ những giờ phút đầu tiên của buổi sáng, tờ báo L’Osservatore Romano đã ghi nhận “sự nhộn nhịp khác thường” khắp thành phố. Những cỗ xe sang trọng chở các hồng y, giám mục, các nhà ngoại giao, và các vương hầu tiến về “Đền Thờ vĩ đại nhất của Kitô giáo”. Nhiều người hành hương cũng đến bằng đường bộ hoặc các phương tiện công cộng. Khung cảnh trở nên thật uy nghi khi dòng xe từ các khu phố quanh Đền Thờ Thánh Phêrô đổ về. Đức Thánh Cha Leo XIII là người đầu tiên bước qua ngưỡng cửa và tiến vào Đền Thờ. Sau khi nghi thức kết thúc, các lối vào được mở để đón tiếp đông đảo tín hữu.
Năm Thánh 1925
Vào Đêm Vọng Giám Sinh ngày 24 tháng 12 năm 1924, Đức Thánh Cha Piô XI đã long trọng mở Cửa Thánh trong Đền Thờ Thánh Phêrô, đánh dấu khởi đầu Năm Thánh, theo tường thuật của nhật báo Vatican. Nghi lễ được tổ chức tại tiền sảnh của Đền Thờ Thánh Phêrô, với Ngai Toà của Giáo Hoàng được đặt trước khu vực dành cho các hoàng thân. Sau khi bài hát “Veni Creator” vang lên, Đức Piô XI đã tiến đến Cửa Thánh, nhận chiếc búa từ hàng giám mục Công giáo, và gõ vào cửa ba lần trong khi đọc các lời nguyện nghi thức. Sau đó ngài bước qua ngưỡng cửa để chính thức khai mạc Năm Thánh.
Năm Thánh 1933
Một Năm Thánh ngoại thường đã được công bố vào năm 1933 để kỷ niệm 1900 năm ngày Chúa Giêsu chịu chết. Hơn hai triệu khách hành hương đã đến Rôma trong dịp Năm Thánh này. Vào ngày 03 tháng 04 năm đó, nghi thức mở Cửa Thánh đã đánh dấu khởi đầu của Năm Thánh Cứu Chuộc. Trong suốt ngày hôm ấy, tờ L’Osservatore Romano đã ghi nhận một lượng lớn tín hữu đã đổ về các Đền Thờ Thánh Phêrô, Thánh Gioan, Thánh Phaolô, và Đức Bà Cả. Chỉ vài giờ sau lễ khai mạc, Đức Thánh Cha Piô XI đã tiếp đón 500 khách hành hương từ Tổng Giáo Phận Milan, những người đến để chứng kiến nghi thức mở Cửa Thánh.
Năm Thánh 1950
Vào ngày 24 tháng 12 năm 1939, thế giới Kitô giáo hân hoan với dòng tiêu đề trên báo L’Osservatore Romano, công bố “một hồng ân đặc biệt”: Đức Thánh Cha Piô XII đã mở Cửa Thánh bằng ba lần gõ búa. Đức Thánh Cha, khoác trên mình áo choàng trắng bằng lụa rộng, tiến vào Nhà Nguyện Sistine để Chầu Thánh Thể, sau đó hát kinh “Veni Creator” khi di chuyển đến tượng hoàng đế Constantine. Khi bước vào tiền sảnh của Đền Thờ Thánh Phêrô, ngài nhận chiếc búa và gõ vào Cửa Thánh trong khi hát câu “Aperite mihi portas Justitiae.” Sau lần gõ thứ ba, bức tường đổ xuống, và Đức Thánh Cha, tay cầm nến tượng trưng cho đức tin và đức ái, tiến vào Đền Thờ không đội mũ và hát “Te Deum.” Vào lúc 10 giờ 55 phút, Năm Thánh chính thức được khai mạc.
Năm Thánh 1975
Năm Thánh 1975 được dành để cổ vũ sự hoà giải. Nghi thức mở Cửa Thánh diễn ra vào đêm Vọng Giáng Sinh năm 1974, bắt đầu với việc Đức Thánh Cha Phaolô VI tiến vào, đi trước là các giáo sĩ phục vụ trong tiền sảnh của Đền Thờ. Sau khi bài hát cầu xin Chúa Thánh Thần được cất lên, Đức Thánh Cha tiến tới Cửa Thánh. Đức Hồng Y Toà Ân Giải Tối Cao trao cho ngài chiếc búa, và Đức Thánh Cha Phaolô VI gõ vào cánh cửa ba lần, xen kẽ với cộng đoàn hát các câu xướng bắt đầu bằng lời: “Cửa công chính hãy mở cho tôi vào.” Khi bài hát kết thúc, Đức Thánh Cha trở về ngai toà, và ngay lúc đó, Cửa Thánh được tháo dỡ. Các cánh cửa được bốn linh mục giải tội của Đền Thờ Vatican làm phép bằng nước thánh. Sau đó ca đoàn hát một bài Thánh Vịnh, và Đức Thánh Cha đọc lời nguyện cổ “Deus qui per Moysem.” Ngài quỳ tại ngưỡng của Cửa Thánh, tay cầm thánh giá mục tử, rồi bước qua Cửa Thánh. Trong lúc mở Cửa Thánh, một số mảnh vỡ từ phía trên rơi xuống suýt trúng Đức Thánh Cha Phaolô VI, nhưng rất may không có hậu quả nghiêm trọng nào xảy ra. Sự cố này dẫn đến việc chỉnh sửa nghi thức: từ đó, bức tường bịt Cửa Thánh được xây dựng từ phía trong Đền Thờ.
Năm Thánh 1983
Vào năm 1983, Năm Thánh Cứu Chuộc đã được cử hành, như một nhịp cầu hướng đến thiên niên kỷ thứ ba. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã mời gọi cộng đồng Công giáo tưởng niệm cuộc khổ nạn và phục sinh của Chúa Giêsu trong suốt Năm Thánh này.
Năm Thánh 2000
Vào Đêm Vọng Giáng Sinh, ngày 24 tháng 12 năm 1999, Đức Thánh Cha Gioan Phalô II đã mở Cửa Thánh cho Đại Năm Thánh 2000. Trong hồi thinh lặng dài sau các cử chỉ của Đức Thánh Cha, lịch sử của hai thiên niên kỷ dường như được thu gọn lại. Quỳ gối, tay nắm chặt Thánh Giá, Đức Thánh Cha Wojtyła chính thức khai mạc Năm Thánh, đánh dấu bình minh của thiên niên kỷ thứ ba.
Năm Thánh 2015
Khai mạc Năm Thánh Ngoại Thường Lòng Thương Xót vào năm 2015 trùng với kỷ niệm 50 năm kết thúc Công Đồng Vatincan II. Sự kiện này gắn liền với hai mốc thời gian: ngày 29 tháng 11, khi Đức Thánh Cha Phanxicô mở Cửa Thánh của Nhà Thờ Chính Toà Notre-Dame tại Bangui trong chuyến công du Châu Phi của ngài, và ngày 08 tháng 12.
Năm Thánh là một món quà hồng ân. Năm Thánh 2025 sắp tới tiếp nối những thời khác đặc biệt này của ân sủng, với nguồn gốc từ năm 1300 dưới triều đại Đức Giáo Hoàng Boniface VIII. “Giờ đây”, như Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh trong Tông sắc Spes non confundit, “đã đến lúc cho một Năm Thánh mới, mở Cửa Thánh một lần nữa để trao tặng kinh nghiệm sống động về tình yêu của Thiên Chúa. Điều này khơi dậy trong lòng một niềm hy vọng vững chắc về ơn cứu độ trong Đức Kitô.
Nguồn: Vatican News