Dụ ngôn “Những yến bạc” mà chúng ta vừa nghe trong bài Tin Mừng hôm nay là một trong những dụ ngôn quen thuộc nhất. Có lẽ vì quá quen thuộc, đôi khi chúng ta chỉ lướt qua mà không nhận ra được chiều sâu của thông điệp mà Chúa Giêsu muốn gửi gắm.
Hôm nay, xin mời cộng đoàn cùng con, chúng ta một lần nữa dừng lại, lắng đọng tâm hồn để suy ngẫm về dụ ngôn này, không phải như một câu chuyện quản lý tài chính, nhưng là một câu chuyện về mối tương quan sâu sắc giữa Thiên Chúa và mỗi người chúng ta. Câu chuyện về sự tín nhiệm lớn lao của Thiên Chúa và trách nhiệm sinh hoa kết quả của người tín hữu.
1. Thiên Chúa – Người Chủ Quảng Đại và Tin Tưởng
Kính thưa cộng đoàn,
Hình ảnh đầu tiên và quan trọng nhất trong dụ ngôn chính là ông chủ. Thường khi nghĩ đến ông chủ, chúng ta hay hình dung một người quyền lực, nghiêm khắc. Nhưng ông chủ trong dụ ngôn của Chúa Giêsu lại mang một dung mạo rất khác.
Trước hết, đó là một ông chủ quảng đại. Ông không trao cho các đầy tớ những thứ vô giá trị, mà là “của cải của mình”. Thiên Chúa cũng vậy, Ngài đã trao cho chúng ta những hồng ân vô cùng quý giá: đó là sự sống, là thời gian, là sức khỏe; là những khả năng, tài năng riêng của mỗi người; và cao quý hơn hết, đó là đức tin, là Lời Chúa, là các Bí tích, là chính Con Một của Ngài. Đây không phải là của vay mượn, mà là những “yến bạc” Chúa ban tặng nhưng không.
Thứ hai, đó là một ông chủ thấu hiểu và tin tưởng. Ông trao cho mỗi người “tùy khả năng riêng”. Năm yến, hai yến, hay một yến. Chúa không đòi hỏi chúng ta những điều quá sức. Ngài biết rõ sức vóc, hoàn cảnh của từng người chúng ta. Nhưng điều quan trọng nhất là hành động “giao phó” của ông. Giao phó là tin tưởng. Thiên Chúa đã đặt niềm tin vào chúng ta. Ngài tin rằng chúng ta có khả năng làm cho những ân ban của Ngài được sinh sôi, nảy nở. Ngài không xem chúng ta là những kẻ làm công vô hồn, nhưng là những người cộng tác đáng tin cậy.
2. Lời Mời Gọi Trở Thành Người Đầy Tớ Năng Động và Trung Thành
Trước sự tin tưởng của ông chủ, hai người đầy tớ đầu tiên đã có một sự đáp trả thật tuyệt vời. Kinh Thánh ghi rằng: “Tức khắc”, người lãnh năm yến và người lãnh hai yến đã đi làm lợi. Chữ “tức khắc” này thật đắt giá. Nó nói lên lòng nhiệt thành, sự mau mắn và tinh thần trách nhiệm. Họ không trì hoãn, không tính toán thiệt hơn, không sợ rủi ro. Họ hiểu rằng, những yến bạc được trao không phải để cất giữ, mà là để đầu tư và sinh lợi.
Trong đời sống đức tin, chúng ta được mời gọi trở nên giống như hai người đầy tớ này. “Làm sinh lợi” những yến bạc của Chúa không phải là làm giàu cho bản thân, mà là dùng những ơn Chúa ban để phục vụ.
-
Một nụ cười, một lời an ủi ta dành cho người đang sầu khổ, đó là ta đang làm sinh lợi yến bạc “lòng nhân ái”.
-
Một giờ ta dành ra để cầu nguyện, để đọc Lời Chúa, để phục vụ trong giáo xứ, đó là ta đang làm sinh lợi yến bạc “thời gian” và “đức tin”.
-
Sự trung thực trong công việc, sự chu toàn bổn phận trong gia đình, đó cũng là cách chúng ta làm cho những yến bạc Chúa trao được tỏa sáng.
Và phần thưởng mà họ nhận được thật ý nghĩa: “Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh.” Phần thưởng cao quý nhất không phải là vật chất, mà là được hiệp thông trọn vẹn với Thiên Chúa, được chia sẻ niềm hạnh phúc của chính Ngài. Đó mới là đích đến của cuộc đời chúng ta.
3. Lời Cảnh Báo Về Nỗi Sợ Hãi và Sự Biếng Nhác
Trái ngược hoàn toàn là hình ảnh của người đầy tớ thứ ba. Anh ta đã làm gì? Anh ta đi “đào lỗ chôn giấu tiền của chủ”. Tại sao anh ta lại làm như vậy? Thưa, vì một lý do duy nhất: nỗi sợ hãi. Anh ta nói: “Thưa ông chủ, tôi biết ông là người hà khắc… Vì thế, tôi đâm sợ.”
Đây chính là bi kịch lớn nhất của người đầy tớ này. Anh ta có một cái nhìn sai lệch, méo mó về ông chủ. Anh ta không nhìn thấy sự quảng đại và tin tưởng, mà chỉ thấy sự hà khắc và đòi hỏi. Chính cái nhìn sai lệch này đã sinh ra nỗi sợ. Và nỗi sợ đã làm tê liệt mọi sáng kiến, dập tắt mọi nhiệt huyết. Anh ta chọn giải pháp an toàn nhất: không làm gì cả, để không phải sai lầm.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhiều lần cảnh báo về thứ “đức tin bị chôn vùi” này. Ngài nói rằng cái hố mà người đầy tớ đào là biểu tượng của “nỗi sợ rủi ro, nó ngăn chặn sự sáng tạo và hoa trái của tình yêu”. Chúng ta có giống người đầy tớ này không? Có bao giờ chúng ta nghĩ rằng: “Thôi, tôi giữ đạo cho riêng mình là được rồi, dấn thân làm gì cho mệt, nói ra làm gì cho người ta cười chê?” Có bao giờ chúng ta lấy cớ mình yếu đuối, bất tài để từ chối một công việc phục vụ mà Chúa mời gọi? Đó chính là lúc chúng ta đang đào đất và chôn giấu yến bạc của mình.
Hậu quả thật đáng buồn. Anh ta không chỉ bị lấy lại yến bạc, mà còn bị quăng ra ngoài. Điều này cho thấy, một đức tin không sinh hoa kết quả, một đời sống Kitô hữu khép kín và ích kỷ sẽ tự loại mình ra khỏi niềm vui của Nước Trời.
Dụ ngôn hôm nay là một lời mời gọi tha thiết gửi đến từng người chúng ta. Thiên Chúa, người Cha nhân hậu, đã tin tưởng trao phó cho mỗi người chúng ta những “yến bạc” riêng. Ngài không hỏi chúng ta có bao nhiêu, mà hỏi chúng ta đã làm gì với những gì Ngài ban.
Xin Chúa giúp chúng ta, khi bước ra khỏi Thánh lễ này, biết kiểm điểm lại cuộc đời mình. Đâu là những “yến bạc” mà Chúa đã trao cho con? Con đang làm cho chúng sinh lợi hay đang chôn giấu chúng vì lười biếng và sợ hãi?
Nguyện xin Chúa Thánh Thần đốt lên trong tâm hồn chúng ta ngọn lửa nhiệt thành và can đảm, để chúng ta biết quảng đại sử dụng mọi ơn lành Chúa ban để phục vụ Chúa, phục vụ Giáo hội và anh chị em mình. Để rồi trong ngày sau hết, mỗi người chúng ta cũng sẽ được nghe lời Chúa nói: “Khá lắm! Hỡi đầy tớ tài giỏi và trung thành! Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh.” Amen.