Suy niệm Lời Chúa
🕊️ 1. LỜI CHÚA
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 16, 9-15)
Khi ấy, Đức Giêsu nói với các môn đệ: “Hãy dùng Tiền Của Bất Chính mà tạo lấy bạn hữu, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu.
Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn. Vậy nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng Tiền Của Bất Chính, thì ai sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em? Và nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng của cải của người khác, thì ai sẽ ban cho anh em của cải của chính anh em?
Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền Của được.”
Những người Pharisêu vốn ham hố tiền bạc, nên nghe các điều đó, thì cười nhạo Người. Người liền bảo họ: “Các ông là những kẻ làm ra bộ công chính trước mặt người đời, nhưng Thiên Chúa biết lòng các ông, bởi vì điều cao trọng đối với người đời, lại là điều ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.”
Ý chính: Chúa Giêsu tiếp nối bài học từ dụ ngôn hôm qua. Ngài dạy chúng ta phải “trung tín” trong những việc nhỏ (quản lý của cải đời này) để đáng nhận “của cải chân thật” (Nước Trời). Ngài đặt ra một lựa chọn dứt khoát: không thể vừa tôn thờ Thiên Chúa, vừa tôn thờ Tiền Của (Mammon).
💡 2. GIẢI THÍCH LỜI CHÚA
Bài Tin Mừng hôm nay là phần áp dụng trực tiếp của dụ ngôn “người quản gia bất lương” (Thứ Sáu).
-
“Tiền Của Bất Chính” (Mammon): Chúa Giêsu gọi của cải vật chất là “bất chính” (Mammon of iniquity). Không phải vì tiền tự nó là xấu, mà vì nó thường là nguồn gốc của bất công, tham lam, và nó dễ dàng trở thành một “thần tượng” (một “chủ”) kéo chúng ta xa rời Thiên Chúa.
-
Dùng nó cách khôn ngoan: Ngài dạy “hãy dùng” nó. Chúng ta không thể tránh né tiền của, nhưng phải dùng nó. Dùng để làm gì? “Tạo lấy bạn hữu” – tức là làm phúc, chia sẻ cho người nghèo. Những người nghèo này sẽ là “bạn” của ta, làm chứng cho ta trước mặt Chúa khi ta qua đời (“họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu”).
-
Trung tín việc nhỏ, được giao việc lớn: Chúa đưa ra nguyên tắc: Cách chúng ta xử lý “việc rất nhỏ” (tiền bạc) sẽ cho thấy chúng ta có đáng tin cậy để nhận “việc lớn” (ân sủng, sự sống vĩnh cửu) hay không. Tiền bạc đời này chỉ là “của cải của người khác” (của Chúa, chúng ta chỉ quản lý); còn Nước Trời mới là “của cải của chính anh em” (phần gia nghiệp Chúa dành cho ta).
-
Hai chủ: Đây là cốt lõi. Chúng ta phải chọn. “Tiền Của” (Mammon) không chỉ là một phương tiện, nó có xu hướng trở thành một “chủ”. Nó đòi chúng ta phục vụ nó (dành thời giờ, sức lực, cả sự ngay thẳng để kiếm nó). Nhưng Thiên Chúa cũng đòi hỏi sự phục vụ tuyệt đối. Chúng ta không thể đứng giữa. “Không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền Của.”
-
Phản ứng của Pharisêu: Họ “cười nhạo” vì họ “ham hố tiền bạc”. Họ cố gắng dung hòa cả hai: vừa tỏ ra đạo đức (làm tôi Chúa), vừa tích cóp của cải (làm tôi Mammon). Chúa Giêsu vạch trần sự giả hình đó: “Điều cao trọng đối với người đời (sự giàu có), lại là điều ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.”
🔗 3. LIÊN HỆ VỚI BÀI ĐỌC I (Rm 16, 3-9. 16. 22-27)
Bài Đọc I là phần kết thúc Thư Rôma. Thánh Phaolô gửi lời chào thăm hàng loạt các cộng sự viên của ngài. Danh sách này tưởng chừng khô khan, nhưng lại liên kết sâu sắc với Tin Mừng qua chủ đề “làm tôi Chúa” thay vì “làm tôi tiền của”.
-
Tin Mừng đặt ra lựa chọn: Chúa hay Tiền Của?
-
Bài Đọc I cho thấy hình ảnh của những người đã chọn Chúa và phục vụ Ngài cách trung tín.
Thánh Phaolô kể tên: Pơ-rít-ca và A-qui-la, “những người đã liều cổ để cứu mạng tôi” (16, 4). Ê-pai-nê-tô, “hoa quả đầu mùa”. Ma-ri-a, “người đã vất vả nhiều vì anh em” (16, 6). An-rô-ni-cô và Giu-ni-a…
Đây là những con người đã không chọn “làm tôi Tiền Của”. Họ đã chọn “làm tôi Thiên Chúa” và thể hiện điều đó bằng việc “làm tôi” Tin Mừng và “làm tôi” anh em mình. Họ đã dùng “của cải” của họ (thời giờ, nhà cửa, mạng sống) để phục vụ Chúa, để “tạo lấy bạn hữu” trong cộng đoàn đức tin. Họ chính là những “người trung tín trong việc nhỏ” (việc phục vụ cộng đoàn ở trần thế) và chắc chắn sẽ được Chúa “tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật”.
Họ là bằng chứng sống cho thấy có thể sống mà không tôn thờ Tiền Của, mà chỉ tôn thờ một mình Thiên Chúa, Đấng “là vinh quang đến muôn thuở muôn đời. Amen” (16, 27).
🪞 4. SUY NIỆM VÀ ĐÀO SÂU
1. Trung tín trong việc rất nhỏ Chúng ta thường mơ ước làm những việc vĩ đại cho Chúa. Chúng ta muốn trở thành thánh lớn, nhà giảng thuyết lừng danh. Nhưng Tin Mừng hôm nay kéo chúng ta về thực tại: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn”. Con đường nên thánh bắt đầu từ những việc “rất nhỏ” của bổn phận hằng ngày: sự trung tín trong giờ cầu nguyện, sự trung thực trong lời nói, sự kiên nhẫn với người khó tính, và sự trung thực trong việc sử dụng tiền bạc. Chúng ta có sòng phẳng trong tài chính không? Chúng ta có quảng đại chia sẻ không? Cách chúng ta cầm một đồng tiền nói lên rất nhiều về mức độ chúng ta làm môn đệ Chúa.
2. Tiền Của: Tôi Tớ Tốt hay Ông Chủ Xấu? Tiền bạc, tự nó, không xấu. Nó là một tôi tớ tốt, giúp ta mua thức ăn, xây nhà, giúp người nghèo. Nhưng nó là một ông chủ cực kỳ tồi tệ. Khi nó làm chủ, nó biến chúng ta thành nô lệ. Nó bắt ta làm việc đến kiệt sức. Nó khiến ta lo lắng mất ngủ. Nó cám dỗ ta gian lận, trộm cắp, và đánh mất tình nghĩa. Chúa Giêsu cảnh báo: “Anh em không thể làm tôi…” Hãy tự hỏi: Tôi đang sử dụng tiền, hay tôi đang phục vụ tiền? Tâm trí tôi có bị ám ảnh bởi nó không? Nó có phải là lý do khiến tôi bỏ lễ, bỏ cầu nguyện, hay làm điều sai trái không?
Minh họa: “Vì lòng ham hố tiền bạc là cội rễ sinh ra mọi điều ác” (1 Tm 6, 10).
3. Sự cười nhạo của người đời Người Pharisêu “cười nhạo” Chúa Giêsu. Họ cho rằng lời dạy của Ngài là ngây thơ, không thực tế. Thế giới ngày nay cũng cười nhạo chúng ta. Khi chúng ta chọn sống trung thực thay vì tham nhũng; khi chúng ta chọn dành thời gian cho Chúa thay vì chạy theo tiền; khi chúng ta chọn chia sẻ thay vì tích cóp, người đời sẽ gọi chúng ta là “dại”. Lời Chúa hôm nay khích lệ chúng ta: “Điều cao trọng đối với người đời, lại là điều ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.” Chúng ta sống không phải để tìm kiếm sự tán thưởng của thế gian, mà là để đẹp lòng Chúa.
⛪ 5. SUY TƯ CỦA GIÁO HỘI
Giáo huấn Xã hội của Giáo hội luôn nhấn mạnh rằng của cải có “đích điểm phổ quát”. Điều này có nghĩa là Thiên Chúa tạo dựng trái đất và mọi tài nguyên trên đó cho tất cả mọi người, chứ không phải cho một nhóm nhỏ.
Đức Thánh Cha Phanxicô, trong Tông huấn Evangelii Gaudium, đã mạnh mẽ lên án sự tôn thờ tiền bạc (Mammon) của thế giới hiện đại: “Sự tôn thờ ngẫu tượng tiền bạc thời cổ đã trở lại trong một hình thức mới, tàn nhẫn… Một nền kinh tế loại trừ và bất bình đẳng như thế, đó là một nền kinh tế giết người” (EG, 53).
Ngài gọi đây là “sự thờ ngẫu tượng của tiền bạc” (idolatry of money), chính là điều Chúa Giêsu cảnh báo trong Tin Mừng hôm nay. Khi chúng ta đặt lợi nhuận lên trên con người, chúng ta đang “làm tôi Tiền Của”. Lời mời gọi của Tin Mừng là một cuộc cách mạng: phải đặt con người (đặc biệt là người nghèo) vào trung tâm, và dùng tiền bạc như một công cụ để phục vụ họ, chứ không phải dùng con người làm công cụ để kiếm tiền. Đây chính là cách “dùng Tiền Của Bất Chính mà tạo lấy bạn hữu” cho Nước Trời.
🌱 6. HƯỚNG SỐNG VÀ THỰC HÀNH
-
Hành động cụ thể: Hôm nay, hãy thực hành sự “trung tín trong việc nhỏ”. Hãy làm một việc bác ái cụ thể (bố thí, chia sẻ) và xem đó là cách bạn “làm tôi Thiên Chúa” chứ không phải “làm tôi Tiền Của”.
-
Hướng sống dài hạn: Hãy tập một tinh thần “tách rời” khỏi của cải. Thường xuyên xét mình xem tiền bạc có đang làm chủ mình không, và tập sống quảng đại, tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa hơn là tin vào tài khoản ngân hàng của mình.
🙏 7. LỜI CẦU NGUYỆN KẾT THÚC
Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã cảnh báo chúng con không thể làm tôi hai chủ. Xin tha thứ cho chúng con vì biết bao lần chúng con đã để Tiền Của chiếm ngự trái tim, khiến chúng con lo lắng, tham lam và xa rời Chúa.
Xin cho chúng con biết “trung tín trong việc rất nhỏ”, biết quản lý của cải đời này với lòng biết ơn và sự quảng đại. Xin giúp con can đảm chọn Chúa là Chủ duy nhất của đời con, và biết dùng mọi phương tiện Chúa ban để phục vụ Chúa và anh em.
Xin cho chúng con không sợ sự “cười nhạo” của thế gian, nhưng chỉ tìm kiếm những “của cải chân thật” là chính Nước Trời. Amen.