Giải đáp của linh mục Dòng Hiến Binh Chúa Kitô, cha Edward McNamara, Giáo sư Phụng vụ kiêm Trưởng khoa Thần học tại Đại Học Nữ Vương Tông Tòa.
Hỏi: Thưa cha, con muốn hỏi về nến vượt qua. Con đang sống trong một tu viện nhỏ, nên chúng con không có nến Phục Sinh dùng trong Giờ Kinh Phụng Vụ [GKPV]. Con nghĩ rằng nến Phục Sinh là biểu tượng đặc biệt đối với nhà thờ hay một tu viện lớn nơi mà giáo dân đến tham dự GKPV của các nữ tu. Đó là lý do tại sao chúng con không cần nến Phục Sinh khi cử hành Thánh Lễ hay đọc GKPV trong cộng đoàn của con. Thế nhưng, các sơ khác cứ khăng khăng phải có. Do đó, các sơ yêu cầu sử dụng nến Phục Sinh cũ của nhà thờ từ năm ngoái. Các sơ tẩy bỏ số và sử dụng miếng dán thay đổi số năm. Vậy, sử dụng nến Phục Sinh cũ như vậy có được không cha? Nến đã được làm phép nhưng không phải cho năm nay. (Con, T.M., Crosby, Texas)
Đáp: Có một số hướng dẫn gần đây chỉ dẫn phải sử dụng nến như thế nào trong trường hợp cụ thể này. Chúng ta cần có sẵn một số nến Phục Sinh mặc dù chỉ cử hành một lễ Vọng Phục Sinh để khi có nhu cầu, chẳng hạn như một linh mục coi sóc nhiều giáo xứ. Trong trường hợp này, mỗi linh mục cần nến Phục Sinh để rửa tội và cử hành Nghi lễ An Táng, nhưng chỉ có thể làm phép vào Thánh lễ Vọng Phục Sinh.
Chẳng hạn, Ủy Ban Phụng Tự trực thuộc HĐGM Hoa Kỳ đề nghị trong bản “Mười tám câu hỏi về Tam Nhật Vượt Qua”.
“Trong các giáo xứ truyền giáo hoặc giáo điểm, có thể sử dụng nến vượt qua để thắp sáng không? Không dự trù tình hình mục vụ tại các giáo xứ truyền giáo hoặc các giáo điểm, sách lễ Rôma hướng dẫn chỉ sử dụng một cây nến vượt qua. Nhằm thích ứng những hoàn cảnh cụ thể, Thư Ký Ủy Ban Phụng Tự có thể đề nghị nhiều nến cho các giáo xứ truyền giáo hay các giáo xứ khác có thể chuẩn bị để làm phép cùng với cây nến chính (Phó Tế hay thừa tác viên đại diện có thể cầm nến). Theo luật chữ đỏ, chỉ một cây nến thắp sáng và kiệu đi (nến chính hoặc nến sử dụng cho nhà thờ đó). Như các ngọn nến khác trong cộng đoàn được thắp sáng, những ngọn nến vượt qua khác có thể được thắp sáng và để tại chỗ trong cộng đoàn (nhưng không được cao, để làm nổi bật ngọn nến chính). Tất cả các ngọn nến được thổi tắt sau khi hát Exsultet, các ngọn nến vượt qua đặt bên cạnh. Vào sáng Chúa Nhật Phục Sinh, những ngọn nến này có thể được đưa đến các điểm truyền giáo và cử hành, thắp sáng và đoàn rước trong Thánh lễ đầu tiên tại mỗi giáo xứ và đặt tại gian cung thánh.
Như tài liệu nhắc nhở chúng ta, sách phụng vụ và hướng dẫn chỉ cho phép chuẩn bị một cây nến vượt qua để cử hành. Chẳng hạn, số năm 1988 được chuẩn bị cho Phục Sinh do Ủy Ban Phụng Tự ban hành:
“Nến vượt qua được chuẩn bị với biểu tượng đúng nghĩa thì phải làm bằng sáp không bao giờ làm giả, được làm mới lại mỗi năm, chỉ một số và rộng vừa đủ để có thể truyên tải chân lý Đức Kitô là ánh sáng thế gian. Nến được làm phép với dấu chỉ và lời nguyện ghi trong sách lễ Rôma hoặc bởi HĐGM.
Điều quan trọng là phải làm nổi bật biểu tượng Ánh Sáng Đức Kitô, từ ngọn nến này thắp sáng các ngọn nến khác.
Đề xuất trên không mang tính bó buộc của luật nhưng mang tinh thần công cảm chung về giải pháp cho vấn nạn mục vụ cụ thể. Tuy nhiên, không thể giải quyết mọi vấn đề, chúng ta có thể tham khảo quy chiếu về quy tắc áp dụng trước Vatican II.
Cùng một lúc, nếu cử hành Thánh lễ hay GKPV bên bàn thờ trong suốt Mùa Phục Sinh, chúng ta được phép sử dụng cây Nến Phục Sinh thứ hai đã làm phép và gắn năm dấu đanh.
Do đó, theo đề xuất trên, có lẽ thuận tiện hơn vị mục tủ làm phép riêng và chuẩn bị những cây nến khác vào lúc thuận tiện sau Lễ Vọng Phục Sinh và chỉ cần cắm vào giá tại các nhà thờ khác trước khi cử hành lễ đầu tiên mà không có nghi thức đặc biệt nào.
Sau cùng, thậm chí Lễ Vọng được cử hành đêm hôm trước, giáo dân tham dự Thánh lễ vào sáng Chúa Nhật Phục Sinh thường thấy Nến Phục Sinh có sẵn và không được cử hành nghi thức đặc biệt nào.
Tuy vậy, thật là thích hợp khi xông hương Nến Phục Sinh bên cạnh bàn thờ ngay đầu Thánh Lễ.
Cũng vậy, chúng ta có thể áp dụng tương tự trong một nhà nguyện đan viện hoặc nhà nguyện nhỏ khi không cử hành Đêm Vọng Phục Sinh. Tốt hơn nên có một cây nến mới thậm chí khá ngắn về kích thước, vì không tài nào sử dụng hết trong các Thánh lễ và GKPV suốt Mùa Phục Sinh.
Sử dụng nến cũ không phải là lý tưởng, mặc dầu có thể chấp nhận nếu nó được chỉnh sửa cách nào đó để có vẻ là nến mới. Chỉnh sửa đòi hỏi xóa số của năm cũ và ít nhất cắt bỏ phần đã sử dụng và lau sạch sẽ để có thế thắp sáng vào Lễ Phục Sinh. Nếu cần, chúng ta có thể trang trí lại hoàn toàn.
Trung Hoàn, SDB chuyển ngữ