SUY NIỆM LỜI CHÚA
LỄ TRỌNG CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
Chủ đề: ĐỨC TIN MẠNH HƠN SỰ CHẾT: CHỌN CHÚA LÀ CHỌN SỰ SỐNG
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,
Hôm nay, trong niềm tự hào và hân hoan, Giáo hội tại Việt Nam chúng ta cùng nhau long trọng mừng kính 117 vị Thánh Tử Đạo, và cùng với các ngài, là hàng trăm ngàn bậc tiền nhân anh dũng đã không tên, không tuổi, nhưng đã dùng chính mạng sống mình để làm chứng cho Đức Kitô.
Khi nhìn vào các pháp trường xưa, với gông cùm, xiềng xích, với gươm đao, với những hình khổ rùng rợn, thế gian có thể nói: đó là một bi kịch, một thất bại. Nhưng Lời Chúa hôm nay, qua cả ba bài đọc, đã vén mở cho chúng ta một sự thật hoàn toàn khác: đó là một chiến thắng vinh quang, một cuộc khải hoàn của đức tin.
Chúng ta hãy cùng nhau khám phá: Điều gì đã làm nên sự phi thường của các ngài?
- Bài Đọc 1 (2 Mcb 7): Niềm Hy Vọng Lớn Hơn Cái Chết
Kính thưa cộng đoàn, câu chuyện bi tráng trong sách Macabêô hôm nay là một trong những trang hùng văn đẹp nhất về đức tin của Cựu Ước. Bảy người con, cùng với người mẹ, đã chọn cái chết dã man chứ không chối bỏ Lề Luật của Thiên Chúa.
Sức mạnh của họ đến từ đâu? Thưa, đó là niềm hy vọng mãnh liệt vào sự Phục Sinh.
Chúng ta hãy lắng nghe người mẹ. Bà không khóc lóc bi lụy. Bà “dùng tiếng mẹ đẻ” – ngôn ngữ của đức tin cha ông – để khích lệ các con. Bà không nói: “Con ơi, ráng chối đi mà sống.” Bà nói: “Chính Đấng Tạo Thành vũ trụ… sẽ lại lấy lòng thương xót mà ban lại cho các con thần khí và sự sống, bởi vì… các con coi thường mạng sống mình vì Lề Luật của Người.”
Bà mẹ này, và bảy người con, đã nhìn xuyên qua ngọn lửa thiêu đốt, xuyên qua lưỡi gươm của bạo chúa, để thấy một sự thật lớn hơn: Thiên Chúa, Đấng đã tạo nên họ từ con số không, thì cũng quyền năng để tái tạo họ trong sự sống vĩnh cửu. Các Thánh Tử Đạo Việt Nam của chúng ta cũng vậy. Các ngài có một niềm hy vọng còn lớn hơn cả nỗi sợ.
- Bài Đọc 2 (Rm 8): Tình Yêu Lớn Hơn Mọi Thử Thách
Nếu Bài Đọc 1 cho chúng ta thấy “hy vọng” của người tử đạo, thì Bài Đọc 2, qua lời Thánh Phaolô, cho chúng ta thấy “nguồn sức mạnh” của các ngài. Sức mạnh đó chính là Tình Yêu.
Thánh Phaolô đã viết nên một bài ca khải hoàn bất hủ: “Nếu Thiên Chúa ở với chúng ta, ai còn chống lại được chúng ta?” Ngài liệt kê một danh sách những thế lực khủng khiếp nhất: “gian truân, bĩ cực, bách hại, đói rách, hiểm nguy, gươm giáo…”
“Gian truân, bách hại, gươm giáo” – đây chính là thực tại mà các Thánh Tử Đạo Việt Nam đã nếm trải.
Nhưng câu trả lời của các ngài, cũng như của Thánh Phaolô là: KHÔNG! Không một quyền lực nào, không một sự tra tấn nào, không một lưỡi gươm nào đủ mạnh để cắt đứt tình yêu mà Thiên Chúa dành cho chúng ta. Bởi vì, các ngài “tin chắc rằng: Cả sự chết hay sự sống… không có gì tách được chúng ta ra khỏi lòng yêu mến của Thiên Chúa trong Đức Kitô Giêsu, Chúa chúng ta.”
Cuộc tử đạo, thưa cộng đoàn, tự bản chất là một câu chuyện Tình Yêu. Các ngài không chết vì một học thuyết. Các ngài chết vì một Con Người, là Đức Giêsu Kitô.
- Tin Mừng (Lc 9): Lựa Chọn Lớn Hơn Mọi Lợi Lộc
Hy vọng vào sự Phục Sinh và sức mạnh của Tình Yêu đã dẫn các Thánh Tử Đạo đến một lựa chọn dứt khoát mà chính Chúa Giêsu đã đặt ra trong bài Tin Mừng hôm nay.
Chúa Giêsu nói rõ ràng: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo.”
Đây chính là con đường mà Các Thánh Tử Đạo đã đi:
- Các ngài đã “từ bỏ mình”: từ bỏ sự an toàn, gia đình, mạng sống thể lý.
- Các ngài đã “vác thập giá”: đó là gông cùm, xiềng xích, là những lời dụ dỗ, đe dọa.
- Và các ngài đã “theo Thầy” cho đến tận cùng.
Và rồi, Chúa Giêsu đặt ra một câu hỏi cho mọi thời đại: “Vì nếu người nào được cả thế gian mà phải mất chính mình hay là thiệt thân, thì nào có lợi gì?”
Các quan đã chìa ra cho cha ông chúng ta một “thế gian”: “Chỉ cần bước qua thập giá, ngươi sẽ được sống, được về với vợ con, được giữ lại của cải.” Nhưng các ngài đã hiểu lời Chúa: “Được cả thế gian” mà mất Chúa, thì cũng là mất tất cả. “Mất mạng sống này” vì Chúa, thì lại là “cứu được nó” cho sự sống vĩnh cửu.
- Tiếng Vọng Của Giáo Hội: Di Sản Của Các Thánh Tử Đạo
Kính thưa cộng đoàn,
Niềm hy vọng, tình yêu và sự lựa chọn dứt khoát này của các vị tử đạo đã không ngừng vang vọng trong suốt 2000 năm lịch sử Giáo Hội. Truyền thống và Huấn quyền luôn coi các ngài là kho tàng quý giá nhất.
- Trước hết, Giáo Hội khẳng định tử đạo là chứng tá cao cả nhất.
Sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo (số 2473) dạy: “Tử đạo là chứng tá cao cả nhất cho chân lý của đức tin: đó là làm chứng cho đến chết. Người tử đạo làm chứng cho Đức Kitô, Đấng đã chết và sống lại, Đấng mà họ được kết hiệp bằng đức ái.” Trong bài giảng Lễ Tuyên Thánh cho cha ông chúng ta (1988), Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng khẳng định: “Các Vị Tử Đạo này đã làm chứng cho một chân lý, chân lý này không thể bị phản bội: Deum non confudemini (Các ngài đã không hổ thẹn vì Thiên Chúa).”
- Thứ hai, Giáo Hội cho thấy nguồn sức mạnh của các ngài đến từ “Hy Vọng Lớn”.
Đức nguyên Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, trong Thông điệp Spe Salvi (Được cứu rỗi trong Hy Vọng), đã giải thích rằng chính niềm “hy vọng lớn” (hy vọng vào sự Phục Sinh và sự sống vĩnh cửu) đã cho các vị tử đạo sức mạnh phi thường để chịu đựng những “đau khổ nhỏ” của đời này (dù đó là những đau khổ tột cùng). Các ngài biết rằng sự sống này không phải là tất cả.
- Thứ ba, Giáo Hội xác tín rằng máu tử đạo là nguồn sống.
Ngay từ thế kỷ thứ hai, Giáo phụ Tertullianô đã có một câu nói bất hủ: “Máu các vị tử đạo là hạt giống trổ sinh các Kitô hữu” (Sanguis martyrum, semen christianorum). Cái chết của các ngài không phải là một sự hủy diệt, mà là một sự gieo vãi. Chính cái chết của các ngài, giống như Máu của Đức Kitô trên Thập giá, đã trở thành nguồn sinh lực, là hạt giống làm nảy sinh một Giáo hội Việt Nam kiên cường và phong phú như ngày hôm nay.
- “Tử Đạo” Giữa Đời Thường (Định Hướng Sống)
Kính thưa cộng đoàn,
Di sản của các ngài thật vĩ đại, nhưng đó cũng là một trách nhiệm cho chúng ta. Chúng ta là hoa trái của hạt giống tử đạo đó. Ngày nay, chúng ta không bị bắt phải “tử đạo bằng máu”. Nhưng tất cả chúng ta đều được mời gọi sống tinh thần “tử đạo hằng ngày”, như lời Chúa Giêsu mời gọi: “vác thập giá mình hằng ngày“.
Đức Thánh Cha Phanxicô, trong Tông huấn Gaudete et Exsultate (Vui Mừng Hoan Hỉ), nói về “các vị thánh gần bên” (saints next door). Ngài nhắc chúng ta rằng sự thánh thiện và tinh thần tử đạo được thể hiện qua những hy sinh nhỏ bé nhưng kiên trì mỗi ngày.
Vậy, chúng ta “vác thập giá hằng ngày” như thế nào?
- Một là, “vác thập giá” trong gia đình: Đó là khi vợ chồng “từ bỏ mình”, chết đi cho cái tôi nóng nảy, cho sự cố chấp, để kiên nhẫn lắng nghe và tha thứ cho nhau. Đó là khi cha mẹ “từ bỏ” thời gian nghỉ ngơi, giải trí của mình để dạy con cầu nguyện, để đồng hành với con trong một thế giới đầy cám dỗ.
- Hai là, “vác thập giá” trong công việc: Đó là khi chúng ta dám “mất lợi lộc” để sống trung thực, không gian lận, không hối lộ, không làm điều gian dối. Đó là khi chúng ta can đảm “từ bỏ” sự an toàn, không hùa theo đám đông làm điều xấu, nhưng dám lên tiếng bảo vệ công lý và sự thật, bênh vực người yếu thế.
- Ba là, “vác thập giá” trong đức tin: Đó là khi chúng ta “không hổ thẹn vì Thầy” (như Tin Mừng nói). Dám làm Dấu Thánh Giá trước bữa ăn nơi công cộng. Dám bảo vệ đức tin của mình trước những lời chế giễu. Dám lội ngược dòng, “từ bỏ” những thú vui tội lỗi, để trung thành với Thánh lễ Chúa Nhật và các giới răn của Chúa.
Kết Luận
Kính thưa cộng đoàn,
Các Thánh Tử Đạo Việt Nam là những hạt giống đức tin đã được gieo vào lòng đất mẹ. Các ngài đã chấp nhận “mất đi” để ngày hôm nay, chúng ta được trở nên “hoa trái” của đức tin.
Chúng ta tôn vinh các ngài không phải chỉ bằng tượng đài, đèn nến, nhưng là bằng chính cuộc sống chứng nhân của chúng ta.
Xin cho mỗi người chúng ta, khi đối diện với những “gươm giáo”, “gian truân” của thời đại này, vẫn luôn tin chắc như Thánh Phaolô: Không gì tách được con ra khỏi Tình Yêu Chúa!
Xin cho mỗi người chúng ta, khi đứng trước những lựa chọn “lợi-mất” của cuộc đời, luôn can đảm thưa với Chúa như Các Thánh Tử Đạo: Chúng con chọn Chúa, vì chỉ nơi Ngài mới là Sự Sống vĩnh cửu!
Lời Cầu Nguyện Nhỏ
Lạy Chúa, nhờ lời chuyển cầu của Các Thánh Anh Hùng Tử Đạo Việt Nam, xin ban cho chúng con niềm hy vọng kiên vững vào sự Phục Sinh. Xin cho chúng con sức mạnh của Tình Yêu Chúa để vượt qua mọi thử thách. Và xin cho chúng con lòng can đảm để “vác thập giá mình hằng ngày”, dám chết đi cho tội lỗi và ích kỷ, để sống một đời chứng nhân cho Chúa ngay giữa lòng thế giới hôm nay. Amen.