Ethiopia có diện tích 1.126.829 km2, rộng thứ 27 trên thế giới. Hơn một nửa lãnh thổ của đất nước này là cao nguyên Ethiopia, với độ cao trung bình 1.600 – 2.000m. Cộng hòa Dân chủ Liên bang Ethiopia là một đất nước ở phía đông châu Phi. Phía bắc giáp Eritrea, phía đông bắc giáp Djibouti, phía đông giáp Somalia, phía tây giáp Sudan và phía nam giáp Kenya.
Ethiopia được biết đến là đất nước sở hữu nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc và sự phong phú về cảnh sắc thiên nhiên. Là nơi đặt trụ sở của Liên minh châu Phi, Addis Ababa có tầm quan trọng đặc biệt đối với Lục địa Đen. Do có hơn 80 dân tộc nói 83 ngôn ngữ khác nhau và các cộng đồng Chính Thống giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo cùng chung sống, nên Addis Ababa còn có biệt danh là “thành phố của con người” (City of Humans). Ngôn ngữ chính tại đất nước này là tiếng Amharic, nhưng tiếng Anh cũng được sử dụng rộng rãi trong tầng lớp trí thức.
Sự hiện diện Sa-lê-diêng tại Ethiopia
Sự hiện diện của Sa-lê-diêng bắt đầu tại Ethiopia từ năm 1975 và sau 40 năm hiện diện, Sa-lê-diêng đã có được 14 cộng đoàn. Các tu sĩ Sa-lê-diêng Don Bosco phục vụ ở nhiều nơi khác nhau trong đất nước. Sứ mạng của họ nhắm đến việc bảo vệ các nhu cầu cơ bản và sự phát triển của con người. Sứ mạng này thể hiện qua phương pháp giáo dục Dự phòng nhằm giúp cho các người trẻ được hưởng lợi ích nhất, giải quyết các vấn đề liên quan đến giới tính, HIV-AIDS, cả vấn đề nước và vệ sinh môi trường.
Hiện nay, các tu sĩ Sa-lê-diêng Don Bosco tại Ethiopia đang điều hành 8 trường tiểu học, 5 trường trung học cơ sở và phổ thông trung học, 14 trung tâm nguyện xá cho các người trẻ, 7 trường kỹ thuật đào tạo giáo dục nghề nghiệp và một trung tâm nuôi dạy các trẻ em đường phố. Các công cuộc này tiếp nhận tất cả các học sinh thuộc mọi chủng tộc hay tôn giáo.
Năm 2008, hai anh em Sa-lê-diêng Việt Nam chúng con, cha Kinh Luân và cha Vũ Phong được cha Bề trên cả của Hội dòng gởi qua Ethiopia để phục vụ. Lúc đó hai anh em chúng con vừa mới hoàn tất giai đoạn Triết học. Thời gian trôi thật nhanh, thấm thoát hai anh em chúng con làm việc tại đất nước Ethiopia thân yêu được 12 năm. Các thanh thiếu niên ở đây là những con người thật sự dễ thương, dễ mến. Hiện tại, con đang phục vụ tại cộng đoàn Don Bosco Adwa trong vai trò là quản lý của cộng đoàn cùng với 2 linh mục khác và 3 thầy. Cộng đoàn Don Bosco Adwa là một cộng đoàn truyền giáo nằm ở phía bắc của Ethiopia gần biên giới với Eritrea và Sudan. Còn cha Phong thì đang phục vụ tại cộng đoàn Don Bosco Gambella.
Cuộc sống người dân Ethiopia
Ethiopia là một nước có khả năng phát triển cả về công nghiệp và nông nghiệp. Tuy nhiên, do thường chịu nhiều hạn hán, mất mùa và nội chiến, cho đến nay Ethiopia chủ yếu vẫn là một nước nông nghiệp rất lạc hậu về kỹ thuật, luôn bị nạn đói đe doạ và có một nền công nghiệp thật khiêm tốn. Đời sống của người dân tại nơi đây còn quá thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần, còn việc ăn uống hằng ngày thì bữa no bữa đói, bữa có bữa không.
Cuộc sống của người dân nơi đây càng khó khăn hơn khi lệnh phong tỏa vì đại dịch COVID-19 bắt đầu vào đầu tháng 4 mặc dù vào giữa tháng 3 đã phát hiện ca nhiễm COVID-19 đầu tiên. Đã hơn hai tháng kể từ khi đất nước bị giam giữ bởi nỗi sợ hãi và lo lắng về dịch bệnh. Chính phủ đã đưa ra lệnh cách ly xã hội để làm chậm lại hoặc ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19. Các hoạt động của tôn giáo, các trường học, công sở… bị đóng cửa, mọi người không được tụ tập đông người. Mặc dù số người nhiễm bệnh không tăng nhanh ở Ethiopia, nhưng vì người dân nơi đây rất nghèo, cuộc sống của họ đã khó khăn lại càng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên chính phủ không có khoản trợ cấp nào dành cho người nghèo hoặc những người vô gia cư hay trẻ em đường phố.
Nỗ lực của Sa-lê-diêng trước Đại dịch Covid-19
Toàn bộ anh em Salêdiêng tại Ethiopia đã tìm nhiều phương cách khác nhau để ứng phó với tình huống khẩn cấp này thông qua các viện trợ nhân đạo, các nhóm, các vị ân nhân hỗ trợ trong thời gian khủng hoảng này.
Trước hết, các cộng đoàn hướng dẫn việc nâng cao nhận thức về dịch bệnh, cung cấp các cơ sở vật chất về an toàn vệ sinh, nước rửa tay sát khuẩn, khẩu trang, các nguyên liệu về thực phẩm, cung cấp viện trợ nhân đạo cho người nghèo và các nhà tù địa phương. Khi lệnh đóng cửa nhà trường được ban hành, các học sinh không được đến trường, các giáo viên đều ở nhà cách ly, một số trẻ em đường phố không có nhà ở, hay nói đúng hơn nhà Salêdiêng là nhà duy nhất của chúng nên các anh em trong các cộng đoàn vẫn tiếp tục mở cửa đón nhận các em, lo cho các em ăn học, nghỉ ngơi.
Riêng cộng đoàn Don Bosco Adwa nơi con đang phục vụ, chúng con đã cung cấp 4000 khẩu trang cho những người dân với sự trợ giúp của chính quyền địa phương tại đây. Chúng con cũng kêu gọi sự ý thức của người dân trong việc ngăn ngừa sự lây lan qua việc cách ly và giữ gìn an toàn vệ sinh. Chúng con đã cung cấp vật dụng y tế, dung dịch diệt khuẩn, các thùng đựng nước, khẩu trang y tế, nước rửa tay diệt khuẩn cho các trẻ em đường phố, cho các công nhân và các tù nhân tại thị trấn Adwa. Ngoài ra, chúng con tiếp tế lương thực cho các trẻ em đường phố, cho 70 người già neo đơn và hỗ trợ tài chính cho 65 người cao tuổi. Bên cạnh đó chúng con cũng hỗ trợ nước rửa tay, xà phòng, khẩu trang và thùng chứa nước cho các chính quyền ở xã, đồn cảnh sát và lực lượng cảnh sát đặc biệt ở Adwa.
Salêdiêng có 14 trung tâm trên khắp đất nước Ethiopia, phục vụ cho hơn 20,000 người trẻ thông qua các chương trình đào tạo khác nhau. Anh em Salêdiêng đã bày tỏ sự sẵn sàng tận dụng tất cả các cơ sở hạ tầng để tiếp đón những người bị ảnh hưởng nếu cuộc khủng hoảng nghiêm trọng sẽ xảy ra. Sứ mạng Salêdiêng Don Bosco ngày càng cần thiết hơn bao giờ hết cho người dân địa phương, đặc biệt cho giới trẻ tại đây.
Chắc chắn, còn rất nhiều người đang cần sự trợ giúp, những người đang bị cô lập vì lệnh cách ly, những người đang thất nghiệp vì mất phương thế mưu sinh, những người nghèo khổ, những người già neo đơn, các trẻ em cơ nhỡ. Chúng con chỉ đóng góp phần nhỏ bé của mình hy vọng xoa dịu phần nào nỗi đau của người dân nơi đây. Phần còn lại chúng con xin Chúa thương chúc lành và chữa lành những khắc khoải, đau thương của con người. Chúng con cần lời cầu nguyện, sự hỗ trợ cộng tác của các mạnh thường quân, các ân nhân, thân nhân bạn bè xa gần. Xin tiếp tục cầu nguyện cho chúng con, cho người dân Ethiopia, và cho dịch bệnh được mau chấm dứt để người dân nơi đây và mọi người trên thế giới được sống một cuộc sống an bình và hạnh phúc hơn.
LM. Kinh Luân, SDB
Truyền giáo tại Ethiopia