Kính thưa Quý Ông Bà, Anh Chị Em Giáo Dân thân mến,
Hôm nay, ngày thứ Năm giữa tuần, Lời Chúa mang đến cho chúng ta hai hình ảnh đối lập rất quen thuộc trong cuộc sống: sự kiêu căng tự mãn và lòng khiêm tốn chân thành. Những hình ảnh này soi chiếu trực tiếp vào thái độ sống và cách cầu nguyện của mỗi chúng ta.
Phụng Vụ Lời Chúa
Bài Đọc I: Sách Tiên Tri Ma-la-khi (Ml 3,13-20a)
“Đức Chúa phán: ‘Lời các ngươi nói chống lại Ta thật thô lỗ… Các ngươi đã nói: ‘Phụng sự Thiên Chúa thật là vô ích. Giữ giới luật của Người… thì có lợi gì?’… Nhưng đối với các ngươi, những ai kính sợ danh Ta, mặt trời công chính sẽ mọc lên, mang theo sự chữa lành nơi cánh của mình.'”
Ý chính: Tiên tri Ma-la-khi thuật lại nỗi chán nản của dân Chúa. Họ hoài nghi về lợi ích của việc sống đạo vì thấy người làm điều ác lại thịnh vượng. Chúa cảnh báo về sự xét xử, nhưng cũng hứa ban ơn cứu độ và ánh sáng công chính cho những người trung tín, kính sợ và tin tưởng vào Lời Ngài. Đây là lời mời gọi kiên nhẫn sống ngay thẳng giữa những gian nan.
Tin Mừng: Theo Thánh Lu-ca (Lc 18,9-14)
“Đức Giê-su còn nói với các môn đệ dụ ngôn này: ‘Có hai người lên đền thờ cầu nguyện, một người thuộc nhóm Pha-ri-sêu, người kia là người thu thuế… Người Pha-ri-sêu đứng thẳng, nguyện thầm rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Ngài, vì con không như những người khác… con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng một phần mười tất cả các hoa lợi con thu được.’ Còn người thu thuế thì đứng đàng xa, không dám ngước mắt lên trời, đấm ngực và nguyện rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi!’ Ta bảo cho các ông hay: người này, khi về đến nhà, đã được nên công chính rồi; còn người kia thì không. Vì phàm ai tự tôn lên, sẽ bị hạ xuống; còn ai tự hạ xuống, sẽ được tôn lên.”
Ý chính: Chúa Giêsu dạy rằng thái độ khiêm tốn là yếu tố quyết định để lời cầu nguyện được nhậm lời. Người Pha-ri-sêu tự mãn về thành tích giữ luật và khinh miệt người khác nên lời cầu nguyện của ông trở nên vô ích. Ngược lại, người thu thuế nhận mình tội lỗi và xin lòng thương xót lại được Thiên Chúa xót thương và tha thứ.
Suy Niệm: “Xin Thương Xót Con!” – Cầu Nguyện Đúng Cách
Quý vị và Anh Chị Em thân mến,
Dụ ngôn về người Pha-ri-sêu và người thu thuế không phải là một câu chuyện cổ xưa, mà là một phép thử soi chiếu cho đời sống Kitô hữu của chúng ta ngày hôm nay.
- Cạm Bẫy của “Công Chính Tự Hào”
Người Pha-ri-sêu đại diện cho những người tự hào thái quá về việc sống đạo, về thành tích cá nhân.
- Ông ta giữ luật nghiêm ngặt: ăn chay, dâng thuế đầy đủ.
- Ông ta cầu nguyện: “Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Ngài…”
Thoạt nhìn, đó là một người công chính, gương mẫu. Nhưng vấn đề nằm ở thái độ tâm hồn của ông ta. Lời tạ ơn Chúa nhanh chóng biến thành lời tuyên dương bản thân và sự khinh miệt người khác (“con không như những người khác… như tên thu thuế kia!”). Ông ta đã biến Đền Thờ thành nơi để khoe khoang thay vì nơi để gặp gỡ Thiên Chúa.
Trong đời sống giáo dân của chúng ta, cạm bẫy này cũng luôn rình rập:
- Tự mãn: “Tôi đi lễ, tôi làm việc bác ái, tôi đóng góp nhiều hơn người kia.”
- Phán xét: “Tại sao người đó không sống tốt hơn? Tại sao họ lại yếu đuối như vậy?”
Khi chúng ta tự mãn và bắt đầu phán xét người khác, chúng ta đã tự đóng cánh cửa ân sủng lại, vì chúng ta nghĩ rằng mình không cần Chúa nữa. Chúng ta tự biến những việc đạo đức thành thành tích để đổi lấy vé vào Thiên Đàng, thay vì là hoa trái của tình yêu và ân sủng Chúa ban.
- Sức Mạnh Nơi Lời Khẩn Cầu Khiêm Tốn
Trong khi đó, người thu thuế (một nghề bị khinh miệt vì cộng tác với ngoại bang và gian lận) lại dạy chúng ta bài học lớn nhất.
- Ông đứng đàng xa (ý thức về sự tội lỗi và bất xứng của mình).
- Ông đấm ngực (hành động sám hối và đau buồn).
- Ông không dám ngước mắt lên trời (tôn kính và khiêm nhường).
- Ông chỉ thốt lên một câu: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi!”
Chúa Giêsu khẳng định: “người này… đã được nên công chính rồi.” Sự công chính của ông không đến từ việc giữ luật, mà đến từ việc hoàn toàn cậy dựa vào Lòng Thương Xót vô biên của Thiên Chúa, thông qua đức khiêm tốn chân thành.
- Người thu thuế cho chúng ta thấy: Điều quan trọng không phải là chúng ta nghĩ mình tốt đến mức nào, mà là chúng ta ý thức rõ ràng mình cần Chúa đến mức nào.
- Sống Công Chính Giữa Gian Nan
Bài Đọc I của Ngôn sứ Ma-la-khi liên kết hoàn hảo với Tin Mừng. Có lúc chúng ta cũng cảm thấy “Phụng sự Thiên Chúa thật là vô ích”, nhất là khi chứng kiến người làm ăn bất chính lại giàu có, người gian dối lại thăng tiến, còn mình sống ngay thẳng thì gặp nhiều thiệt thòi.
Nếu chúng ta nản lòng, chúng ta sẽ rơi vào bi quan. Lời Chúa khuyên chúng ta hãy kiên nhẫn và tín thác. Chính thái độ của người thu thuế – khiêm tốn, nhận mình tội lỗi, và tin tưởng vào Lòng Chúa Xót Thương – mới là tấm khiên giúp chúng ta vượt qua những hoài nghi đó.
“Mặt trời công chính” (Chúa Giêsu) sẽ mọc lên và chữa lành chúng ta. Nhưng ánh sáng đó chỉ chiếu rọi vào những tâm hồn khiêm nhường và kính sợ Chúa (Bài đọc I), những tâm hồn sẵn sàng hạ mình để đón nhận.
Huấn từ của Giáo Hội, đặc biệt qua Đức Thánh Cha Phanxicô trong Evangelii Gaudium (Niềm Vui Tin Mừng), luôn mời gọi chúng ta “xin Chúa giải thoát khỏi tâm lý bi quan làm biến đổi chúng ta thành những người khó chịu, bực bội và thiếu sức sống” (số 83). Đời sống Kitô hữu phải là niềm vui, và niềm vui đó bắt nguồn từ sự tin tưởng vào Lòng Xót Thương của Thiên Chúa, chứ không phải từ sự tự mãn về thành tích của bản thân.
Thực Tế Trong Đời Sống
Quý vị và Anh Chị Em, để Lời Chúa thấm nhập vào ngày sống bộn bề công việc và gia đình:
- Thực hành “Lời Cầu Cứu Vàng”:
- Trong tuần này, khi chúng ta cảm thấy căng thẳng, lo lắng, hoặc bị cám dỗ chán nản vì thấy sự bất công, hãy dừng lại một chút, đấm ngực (hoặc chỉ chạm tay vào tim) và thì thầm: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi.” Hãy để lời kinh này thanh lọc tâm hồn kiêu căng, phán xét của chúng ta.
- Đổi Thái Độ Khi Cầu Nguyện:
- Hãy kiểm điểm cách chúng ta cầu nguyện. Có khi nào chúng ta liệt kê thành tích hơn là khẩn cầu ơn thánh không? Khi cầu nguyện, hãy tập trung vào lòng biết ơn về những ơn Chúa ban, và xin ơn tha thứ cho những thiếu sót, thay vì tự hào về những điều mình đã làm.
- Sống Khiêm Tốn Trong Cộng Đoàn:
- Tránh Phán Xét Người Khác: Nếu có ai đó làm chúng ta bực mình hoặc yếu đuối trong cộng đoàn, gia đình, thay vì phán xét, hãy xin Chúa thương xót họ và tha thứ cho chính mình vì đã quá kiêu căng. Hãy học cách nhìn người khác bằng ánh mắt xót thương của Chúa.
Lòng khiêm tốn là con đường ngắn nhất để đạt được sự công chính đích thực. Hãy sống mỗi ngày với niềm tin tưởng đơn sơ của người thu thuế, và chắc chắn chúng ta sẽ được Thiên Chúa thương xót và chúc phúc.
Lời Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu, chúng con xin dâng lên Chúa lời khẩn cầu khiêm tốn nhất: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót chúng con là kẻ tội lỗi!”
Xin giải thoát chúng con khỏi mọi sự kiêu căng, khỏi thói phán xét và sự tự mãn về những việc lành chúng con làm. Xin ban cho chúng con đức tin kiên nhẫn để vững vàng sống ngay thẳng giữa những thử thách của cuộc đời, và xin cho Mặt Trời Công Chính là chính Chúa, luôn chiếu tỏa trên tâm hồn chúng con. Amen.